Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

надае́сці, -дае́м, -даясі́, -дае́сць; -даядзі́м, -даясце́, -даяду́ць; -дае́ш; зак., каму, з інф. і без дап.

Тое, што і надакучыць.

|| незак. надаяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

надаі́ць, -даю́, -до́іш, -до́іць; -до́ены; зак., чаго.

Атрымаць даеннем якую-н. колькасць малака.

|| незак. надо́йваць, -аю, -аеш, -ае.

надаку́члівы, -ая, -ае.

Такі, які дакучае.

Н. чалавек.

|| наз. надаку́члівасць, -і, ж.

надаку́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак., каму, з інф. і без дап.

Зрабіцца непрыемным сваёй аднастайнасцю, паўтарэннем.

Н. пытаннямі.

Надакучыла (безас.) гуляць.

|| незак. надаку́чваць, -аю, -аеш, -ае і надакуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

надале́й, прысл.

На будучы час, на потым.

Падтрымліваць і н. сяброўскія адносіны.

нада́нне гл. надаць.

надарва́цца, -рву́ся, -рве́шся, -рве́цца; -рвёмся, -рвяце́ся, -рву́цца; -рві́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Крыху, не да канца парвацца.

Вяроўка надарвалася.

2. Пашкодзіць сваё здароўе ад празмерных намаганняў.

Н. на будоўлі.

|| незак. надрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. надрыва́нне, -я, н.

надарва́ць, -рву́, -рве́ш, -рве́; -рвём, -рвяце́, -рву́ць; -рві́; -рва́ны; зак., што.

1. Крыху, не да канца парваць.

Н. вяроўку.

2. Пашкодзіць здароўе ў выніку якіх-н. празмерных намаганняў.

Н. здароўе.

Надарваць жывот (жываты) (разм.) — вельмі моцна і доўга пасмяяцца.

Надарваць сэрца (разм.) — выклікаць душэўныя пакуты.

|| незак. надрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. надры́ў, -ры́ву, м. (да 1 знач.) і надрыва́нне, -я, н.

нада́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -рыцца; зак.

1. безас., з інф. Прыйсціся, здарыцца.

Мне таксама надарылася там пабываць.

2. Выдацца, выпасці.

Вясна надарылася надзвычай ранняя.

3. Трапіцца, сустрэцца.

Надарыўся цікавы чалавек.

|| незак. надара́цца, -а́ецца.

на́даўбень, -бня, мн. -бні, -бняў, м.

1. Процітанкавая загарода з рэек, жалезабетонных бэлек, бярвення.

2. Пра тупога, цвердалобага чалавека (разм., лаянк.).

Ну і н. жа ён!