Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

хлю́пік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм., зневаж.).

Бязвольны, нікчэмны, маладушны чалавек.

Нікчэмны х.

хлю́пкі, -ая, -ае (разм.).

Гразкі, багністы, балоцісты.

Хлюпкая дарога.

|| наз. хлю́пкасць, -і, ж.

хлю́пнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак. (разм.).

Упасці, плюхнуцца ў што-н. вязкае, вадкае.

Х. ў гразь.

хлюст, -а́, М -сце́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).

Франтаваты, нахабны, пранырлівы чалавек.

хлябта́ць, хлябчу́, хле́бчаш, хле́бча; хлябчы́; незак., што.

1. Піць, чарпаючы вадкасць языком (пра некаторых жывёлін).

Кот хлебча малако.

2. Піць прагна, у вялікай колькасці (разм.).

Х. ваду.

Х. гарэлку.

|| зак. вы́хлебтаць, -бчу, -бчаш, -бча; -бчы; -бтаны.

|| наз. хлябта́нне, -я, н.

хля́сцік, -а, мн. -і, -аў, м.

Вузкая палоска тканіны, прышытая або прышпіленая ззаду па таліі верхняга адзення.

Паліто з хлясцікам.

хма́ра, -ы, мн. -ы, хмар, ж.

1. Вялікае, звычайна цёмнае воблака, якое прыносіць дождж, град, снег. 3-за лесу выпаўзала цёмная х.

2. перан., каго-чаго. Мноства, вялікая колькасць.

Х. камароў.

|| памянш. хма́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. хма́равы, -ая, -ае (да 1 знач.).

хмарачо́с, -а, мн. -ы, -аў, м.

Вельмі высокі шматпавярховы будынак; небаскроб.

хма́рны, -ая, -ае.

1. Пакрыты хмарамі.

Хмарнае неба.

2. Пахмурны, хмурны.

Х. дзень.

3. перан. Пануры, сумны, невясёлы.

Х. настрой.

|| наз. хма́рнасць, -і, ж.

хма́рыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -рыцца; незак.

Зацягвацца хмарамі, станавіцца хмарным.

Неба х.

Х. (безас.) на дождж.