Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

гара́члівы, -ая, -ае.

Запальчывы, нястрыманы.

Г. характар.

|| наз. гара́члівасць, -і, ж.

гара́чнасць, -і, ж.

Палкасць, нястрыманасць, узбуджанасць.

Г. натуры.

гара́чы, -ая, -ае.

1. Які мае высокую тэмпературу, моцна нагрэты.

Гарачая пліта.

Гарачае лета.

Г. цэх (таксама перан.: увогуле шкодная вытворчасць). Падаць гарачае (наз.). Гарачая апрацоўка металаў.

2. перан. Поўны сілы, страсны, палкі.

Г. заступнік.

3. перан. Вельмі напружаны, які праходзіць у інтэнсіўным, напружаным рытме.

Гарачая работа.

Г. бой.

Гарачая пара жніва.

4. перан. Запальчывы, нястрыманы.

Гарачая галава — пра залішне паспешлівага, нястрыманага чалавека.

Па гарачых слядах — адразу.

Пад гарачую руку (разм.) — у момант злосці, раздражнення.

гарачыня́, -і́, ж.

1. Гарачае, моцна нагрэтае паветра.

У хаце была г.

Ну і г. сёлета ў ліпені!

2. Цеплыня арганізма, выкліканая прылівам крыві ў час моцнага душэўнага ўзбуджэння.

Усё цела налілося гарачынёй.

гарачы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; незак.

Узбуджана дзейнічаць, праяўляць паспешлівасць, нецярпенне.

Не варта г. ў гэтай справе.

|| зак. разгарачы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца.

гарашы́ны, -шы́н.

Гарохавая салома.

гарбано́сы, -ая, -ае.

1. Пра чалавека: які мае нос з гарбінкай.

2. Пра жывёл: з выпуклай верхняй лініяй морды.

Г. лось.

|| наз. гарбано́сасць, -і, ж.

гарба́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Работнік гарбарнай вытворчасці.

гарба́рны, -ая, -ае.

Які мае адносіны да вырабу і апрацоўкі шкур і гандлю імі, а таксама зроблены са шкуры.

Г. завод.

Гарбарныя вырабы.

гарба́рня, -і, мн. -і, -рань і -рняў, ж.

Майстэрня па вырабе шкур; гарбарны завод.