Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ку́фель, -фля, мн. -флі, -фляў і ку́халь, -хля, мн. -хлі, -хляў, м.

Спецыяльны кубак для піва.

|| прым. ку́фельны, -ая, -ае, ку́флевы, -ая, -ае і ку́хальны, -ая, -ае.

куфэ́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

1. Невялікі куфар; тое, што і куфар.

2. Дарожная скрынка (род чамадана), звычайна прыгожа аформленая.

|| прым. куфэ́рачны, -ая, -ае.

ку́халь гл. куфель.

ку́хальны гл. куфель.

ку́хан, -а, мн. -ы, -аў, м.

Невялікі круглы праснак у выглядзе піражка з паглыбленнем у сярэдзіне, куды клалі цыбулю, сыпалі мак.

|| прым. ку́ханны, -ая, -ае.

ку́хар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Той, хто гатуе стравы; повар.

|| ж. куха́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. куха́рскі, -ая, -ае.

куха́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак.

Гатаваць стравы; быць кухарам, кухаркай.

ку́хня, -і, мн. -і, -хань і -хняў, ж.

1. Асобнае памяшканне з печчу, плітой для прыгатавання ежы, а таксама камплект мэблі для такога памяшкання.

2. Падбор страў.

Беларуская к.

3. перан., адз. Махінацыі, інтрыгі, а таксама ўвогуле скрыты, закулісны бок якой-н. дзейнасці.

Малочная кухня — установа, якая гатуе малочныя сумесі для грудных дзяцей.

|| памянш. ку́ханька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж. (да 1 знач.).

|| прым. кухо́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

кухта́ль, -я́, мн. -і́, -ёў, м. (разм.).

Удар кулаком.

Даць кухталя.

куцця́, -і́, ж.

1. Урачыстая вячэра напярэдадні Каляд, Новага года, якая суправаджаецца варажбою, а таксама дзень, у які адбываецца гэта ўрачыстасць.

2. Каша з ячных і іншых круп як традыцыйная абрадавая страва беларусаў і іншых славянскіх народаў.

Багатая (шчодрая) куцця — гатавалася перад Новым годам; была мясная, багатая, каб і год быў багаты.

Посная (галодная) куцця — гатавалася напярэдадні Каляд і Вадохрышча без мяса і жывёльнага тлушчу.