Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

гандлёвы, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да арганізацыі і вядзення гандлю.

Гандлёвая сістэма.

Г. флот.

2. Які вядзе гандаль.

Гандлёвыя арганізацыі.

3. Які з’яўляецца прадметам гандлю.

Г. лес.

гандлява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; незак.

1. кім-чым, з кім-чым і без дап. Весці гандаль.

Г. таварамі шырокага ўжытку.

Г. з замежнымі краінамі.

2. перан., кім-чым. Рабіць што-н. прадметам гандлю дзеля матэрыяльнай выгады.

Г. сваім сумленнем.

3. Займацца гандлем як прафесіяй.

Гандлюе ў магазіне.

Вучыцца г.

4. Пра гандлёвае прадпрыемства: прадаваць, адпускаць тавар.

Магазін гандлюе да 22 гадзін.

|| наз. гандлява́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

гандля́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Чалавек, які займаецца прыватным гандлем.

Гандляры пушнінай.

Г. з латка.

2. Чалавек, які вышэй за ўсё ставіць асабістуто выгаду, карысць, асабісты інтарэс (пагард.).

Ён хабарнік і г.

|| ж. гандля́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. гандля́рскі, -ая, -ае.

гандля́рства, -а, н. (разм.).

1. Занятак гандляра; гандаль.

2. Характар дзеянняў, паводзіны гандляра; імкненне да нажывы, да асабістай выгады.

гандо́ла, -ы, мн. -ы, -до́л, ж.

1. Венецыянская лодка з навесам або каютай для пасажыраў.

2. Карзіна для пасажыраў паветранага шара, а таксама памяшканне для людзей у аэрастаце або дырыжаблі.

3. Таварны вагон з люкамі ў падлозе для высыпання грузу.

|| прым. гандо́льны, -ая, -ае.

гане́бны, -ая, -ае.

Варты асуджэння, ганьбавання.

Г. ўчынак.

|| наз. гане́бнасць, -і, ж.

гане́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Праследаванне з мэтай прыгнёту, забароны чаго-н.

Падвергнуць ганенню.

гане́ц, -нца́, мн. -нцы́, -нцо́ў, м.

Чалавек, якога паслалі з тэрміновым паведамленнем.

гані́цель, -я, мн. -і, -яў, м.

Той, хто праследуе, прыгнятае каго-н.

|| ж. гані́целька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек.

гано́к, -нка́, мн. -нкі́, -нко́ў, м.

Невялікі плыт.

|| прым. гано́чны, -ая, -ае.