Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

няшча́сце, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Бяда, гора; няшчасны выпадак.

Н. мне з табой!

Н. на чыгунцы.

2. Няўдача, адсутнасць поспеху.

Шчупак з кручка сарваўся, вось н.

няя́снасць, -і, ж.

1. гл. няясны.

2. мн. -і, -ей. Што-н. незразумелае, няяснае.

Рассеяць усе няяснасці.

няя́сны, -ая, -ае.

1. Які дрэнна відаць, не вылучаецца сваімі контурамі.

Няясныя абрысы гор.

2. Які ледзь чуваць.

Няясныя словы песні.

3. Не зусім зразумелы, невыразны.

Н. намёк.

|| наз. няя́снасць, -і, ж.

няя́сыць, -і, мн. -і, -ей, ж.

Вялікая птушка атрада соў.

няя́ўка, -і, ДМ -я́ўцы, мн. -і, -я́вак, ж.

Адсутнасць каго-н. там, дзе абавязкова патрэбна быць, куды неабходна з’явіцца.

Н. на заняткі.

Н. ў суд.

пэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. у што, чым і без дап. Забруджвацца, пэцкаць сябе чым-н.

П. ў гразь.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца брудным.

Светлае адзенне хутка пэцкаецца.

3. Вельмі марудна рабіць што-н. (разм.).

Дакуль вы будзеце п. з гэтай справай?

|| зак. вы́пацкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), апэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), запэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), спэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), напэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 3 знач.; разм.) і упэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).

|| наз. пэ́цканне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).