Verbum

часа́льня, -і, мн. -і, -яў, ж.

Памяшканне, цэх, у якім чэшуць воўну, лён і пад.

часа́льшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, які займаецца часаннем воўны, ільну і пад.

|| ж. часа́льшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. часа́льшчыцкі, -ая, -ае.

ча́сам і часа́мі, прысл.

1. Іншы раз, калі-нікалі.

2. у знач. пабочн. сл. Дарэчы, між іншым.

Ты, часам (часамі), не ў госці ідзеш?

часа́ны¹, -ая, -ае.

Распраўлены, прыгладжаны пры дапамозе расчоскі (пра валасы); ачышчаны ад кастрыцы пры дапамозе грэбеня (пра лён, пяньку і пад.).

Ч. лён.

часа́ны², -ая, -ае.

Апрацаваны сякерай.

Часанае бервяно.

часа́цца, чашу́ся, чэ́шашся, чэ́шацца; чэ́шамся, чэ́шацеся, чэ́шуцца; чашы́ся; незак.

Расчэсваць, часаць валасы; прычэсвацца.

|| зак. пачаса́цца, -чашу́ся, -чэ́шашся, -чэ́шацца; -чашы́ся.

|| наз. часа́нне, -я, н.

часа́ць¹, чашу́, чэ́шаш, чэ́ша; чэ́шам, чэ́шаце, чэ́шуць; чашы́; часа́ны; незак.

1. каго-што. Распраўляць, расчэсваць грэбенем (валасы).

Ч. валасы.

Ч. дзіця.

2. што. Ачышчаць валакно (ільну, канапель), воўну і пад. ад рэштак кастрыцы пры дапамозе спецыяльных металічных шчотак, грэбеня або часальных машын.

Ч. воўну.

3. Хутка, энергічна рабіць што-н. (ісці, бегчы, танцаваць і пад.); бойка гаварыць (разм.).

Хлопец бойка чэша ўпрысядкі.

|| зак. пачаса́ць, -чашу́, -чэ́шаш, -чэ́ша; -чэ́шам, -чэ́шаце, -чэ́шуць; -чашы́; -часа́ны (да 3 знач.).

|| аднакр. часану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; -ну́ты.

|| наз. часа́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. часа́льны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Часальная машына.

часа́ць², чашу́, чэ́шаш, чэ́ша; чэ́шам, чэ́шаце, чэ́шуць; чашы́; часа́ны; незак., што.

Сякерай апрацоўваць дрэва.

Ч. бярвенне.

Ч. розныя фігуркі з дрэва.

◊

Хоць кол на галаве чашы каму (разм., неадабр.) — пра ўпартага чалавека, які не паддаецца ўгаворам.

Часаць языком (разм., неадабр.) — гаварыць абы-што, пляткарыць.

|| наз. часа́нне, -я, н.

часі́на, -ы, мн. -ы, -сін, ж.

1. Кароткі адрэзак часу.

Зайдзі да нас на часіну.

2. Пара, час, перыяд.

Шчаслівая ч. наваселля.

часно́к, -наку́, м.

Агароднінная расліна сямейства лілейных, а таксама ядомыя цыбуліны гэтай расліны з вострым смакам і рэзкім характэрным пахам.

|| прым. часно́чны, -ая, -ае.