Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

хо́лад, -у, М -дзе, мн. халады́, -о́ў, м.

1. толькі адз. Нізкая тэмпература паветра.

Адчуваць х.

2. Надвор’е з нізкай тэмпературай паветра.

Рана пачаліся халады.

3. толькі адз. Адчуванне дрыжыкаў (ад хваробы, страху і пад.).

Х. прабег па спіне.

4. толькі адз., перан. Раўнадушныя, стрыманыя адносіны да каго-, чаго-н.

Ад яго слоў веяла холадам.

холада... (а таксама халада...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які мае адносіны да холаду (у 1 знач.), напр.: холадалюбівы, холадаўстойлівы;

2) які мае адносіны да халадзільных установак, напр. холадакамбінат.

хо́ладна, у знач. вык.

1. Пра халоднае надвор’е.

Раніцай х.

2. каму-чаму. Аб стане чалавека, які адчувае холад.

Мне х.

хо́лдынг, -а, мн. -і, -аў, м.

Прадпрыемства, фірма і пад., якія з’яўляюцца ўладальнікамі кантрольных пакетаў акцый іншых прадпрыемстваў, ажыццяўляюць кантроль за іх дзейнасцю і атрымліваюць даходы ў выглядзе дывідэндаў.

хор, -у, мн. хары́ іліч. 2, 3, 4) хо́ры, харо́ў, м.

1. Група спевакоў, якія разам выконваюць вакальныя творы.

Х. хлопчыкаў.

2. Музычная п’еса, прызначаная для выканання пеўчым калектывам.

3. перан. Адначасовае гучанне мноства галасоў, гукаў.

Х. дзіцячых галасоў.

Птушыны х.

4. перан. Мноства аднолькавых выказванняў, меркаванняў.

Х. пахвал.

5. у знач. прысл. хо́рам. Усе разам, у некалькі галасоў, дружна.

Спяваць хорам.

Прапанову падхапілі хорам.

|| прым. харавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Х. гурток.

Харавыя песні.

хо́рам, -а, мн. -ы, -аў, м.

Вялікі дом, палац.

Не дом, а х. пабудаваў.

|| прым. хо́рамны, -ая, -ае.

хо́раша, безас., у знач. вык.

1. Аб прыемных абставінах.

Як х. вакол.

2. Аб пачуцці ўнутранага задавальнення.

Х. на сэрцы.

хо́рда¹, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, хорд і -аў, ж.

У матэматыцы: прамая, якая злучае дзве кропкі крывой (дугі, акружнасці).

хо́рда², -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, хорд і -аў, ж. (спец.).

Спінная струна: першасная шкілетная вось у некаторых жывёл і зародка чалавека.

|| прым. хо́рдавы, -ая, -ае.

хорма́йстар, -тра, мн. -тры, -траў, м.

Кіраўнік хору, харавы дырыжор.

|| прым. хорма́йстарскі, -ая, -ае.