Verbum

любі́ць, люблю́, лю́біш, лю́біць; незак.

1. каго-што. Адчуваць любоў (у 1 знач.) да каго-, чаго-н.

Л. радзіму.

Л. родную мову.

Л. маці.

Дзе не любяць — не гасці, а дзе любяць — не часці (прыказка).

2. што і з інф. Мець цягу, быць схільным да чаго-н.

Л. музыку.

Л. добры харч.

Каса любіць брусок і сала кусок (прыказка). Л. збіраць грыбы.

3. з дадан. Быць задаволеным чым-н., адчуваць задавальненне ад чаго-н.

Бацька не любіць, калі яму пярэчаць.

4. што. Мець патрэбу ў якіх-н. умовах для існавання, росту і пад.

Елка любіць цень.

Расліны любяць святло.

любо́ў, -бві і -бо́ві, ж.

1. Пачуццё сардэчнай прыхільнасці, адданасці каму-, чаму-н.

Л. да радзімы.

Мацярынская л.

2. Схільнасць, цяга да чаго-н.

Л. да музыкі.

3. Тое, што і каханне, а таксама пра чалавека, які выклікае гэта пачуццё.

Мая л.

любо́ўны, -ая, -ае.

1. Які выражае любоў (у 3 знач.), прасякнуты любоўю.

Л. трохвугольнік.

Любоўная лірыка.

2. Вельмі ўважлівы, клапатлівы.

Любоўныя адносіны да справы.

лю́бы, -ая, -ае.

Які выклікае пачуццё любові, карыстаецца любоўю; блізкі, дарагі, мілы.

Любая матуля.

Расставацца з любым (наз.).

любы́, -а́я, -о́е.

Кожны, усякі (на выбар).

У л. час.

Любымі сродкамі.

Л. (наз.) з нас.

люд, -у, М -дзе, м., зб. (разм.).

1. Народ, людзі якога-н. асяроддзя.

Працоўны л.

2. Натоўп, зборышча людзей.

людае́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Той, хто ўжывае ў ежу чалавечае мяса.

Тыгр-л.

2. перан. Пра жорсткага, крыважэрнага чалавека, чалавеканенавісніка.

Фашысцкія людаеды.

|| прым. людае́дскі, -ая, -ае.

людае́дства, -а, н.

1. Ужыванне ў ежу чалавечага мяса.

2. перан. Пра крыважэрнасць, чалавеканенавісніцтва.

лю́дзі, людзе́й, Д лю́дзям і людзя́м, Т людзьмі́; М лю́дзях і людзя́х.

1. мн. да чалавек; ужыв. таксама для абазначэння асоб, якія належаць да пэўнага асяроддзя, групы.

Л. рады лету, а пчолы цвету (прыказка). Л. навукі.

Маладыя л. (маладыя мужчыны).

2. У ваенным асяроддзі: жывая сіла, салдаты.

Страты ў людзях і тэхніцы.

3. Кадры, працаўнікі.

Інстытуту патрэбны л.

4. Слугі, наймічкі, парабкі (уст).

5. Іншыя, пабочныя асобы (для абазначэння няпэўна дзеючай асобы).

Не хвалі сябе, няхай л. пахваляць (прыказка).

◊

Бываць на людзях — быць сярод людзей.

Вывесці ў людзі — дапамагчы заняць пэўнае месца ў грамадстве.

Выйсці ў людзі — дасягнуць трывалага або высокага месца ў грамадстве.

|| прым. людскі́, -а́я, -о́е.

Людская памяць.

Шчасце людское.

лю́дны, -ая, -ае.

3 вялікай колькасцю людзей.

Л. горад.

Людная вуліца.

|| наз. лю́днасць, -і, ж.