Verbum

вагане́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

Невялікі адкрыты вагон для перавозкі грузаў па вузкакалейных або падвесных дарогах.

вага́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).

Рычаг для рэгулявання чаго-н. або кіравання чым-н.

вагаўшчы́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Той, хто займаецца ўзважваннем чаго-н.

Чыгуначны в.

|| ж. вагаўшчы́ца, -ы, мн. -ы, -чы́ц.

|| прым. вагаўшчы́цкі, -ая, -ае.

вага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Мерна гайдацца з боку ў бок або зверху ўніз.

Маятнік вагаецца.

2. перан. Быць у нерашучасці, адчуваць няўпэўненасць, сумнявацца.

В. ў ацэнцы рамана.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Быць няўстойлівым, хісткім, мяняцца.

Тэмпература паветра вагаецца ад 13 да 18°.

|| зак. павага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. вага́нне, -я, мн. -і, -яў, н.; прым. вага́льны, -ая, -ае (у 1 знач.).

Вагальны рух.

вага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.

Мерна разгойдваць што-н. зверху ўніз або з боку ў бок.

В. рычаг.

|| зак. павага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны.

ваго́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Транспартны сродак для перавозкі пасажыраў або грузаў па рэйкавых дарогах.

Таварны в.

Пасажырскі в.

Трамвайны в.

В.-ляднік.

В.-рэстаран.

В. дроў (колькасць, якая змяшчаецца ў ім).

|| памянш. ваго́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. ваго́нны, -ая, -ае.

вагра́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Шахтавая печ для плаўкі чыгуну, а таксама для апалу руд каляровых металаў.

|| прым. вагра́начны, -ая, -ае і вагра́нкавы, -ая, -ае.

вада́, -ы́, ДМ -дзе́, мн. во́ды, вод і -аў, ж.

1. Празрыстая бясколерная вадкасць, якая ўяўляе сабой хімічнае злучэнне вадароду і кіслароду.

Шклянка вады.

Марская в.

2. (звычайна з азначэннем). Напітак, тэхнічныя растворы.

Газіраваная в.

Мінеральная в.

Вапнавая в.

3. Водная паверхня ракі, возера, мора і пад., а таксама яе ўзровень.

Падарожнічаць па вадзе.

Высокая в.

Дастаўляць грузы вадой.

4. мн. Водная прастора якога-н. раёна.

Тэрытарыяльныя воды.

Унутраныя воды.

5. мн. Плынь, хвалі, водная маса.

Глыбокія воды.

Воды Нёмана.

6. мн. Мінеральныя крыніцы, курорт з такімі крыніцамі.

Лячыцца на водах.

Мінеральныя воды.

7. перан., адз. Пра наяўнасць пустога, беззмястоўнага шматслоўя ў дакладзе, лекцыі і пад. (разм.).

Не даклад, а в.

○

Верхавая вада — вада, якая сцякла ў рэчку пасля дажджу ці ўтварылася з расталага снегу.

Жоўтая вада — хвароба вачэй, пры якой зрэнка набывае жоўты колер.

Цёмная вада — слепата, выкліканая атрафіяй зрокавага нерва.

◊

Таўчы ваду ў ступе або насіць ваду ў рэшаце (разм.) — займацца пустымі справамі, марнай працай.

Вадой не разліць (не разальеш) каго — пра неразлучных сяброў.

Як у ваду глядзеў — быццам загадзя ведаў.

Вады (нікому) не замуціць — не зрабіць шкоды.

Выйсці сухім з вады — застацца непакараным.

Віламі па вадзе пісана — пра што-н. маламагчымае, няпэўнае.

Ліць ваду на млын чый, каго — прыводзіць доказ або дзейнічаць на чыю-н. карысць.

Вывесці на чыстую ваду каго-н. — выкрыць чые-н. нядобрыя ўчынкі).

Цішэй вады, ніжэй травы — пра сціплага, вельмі спакойнага, ціхага чалавека.

|| памянш.-ласк. вадзі́ца, -ы, ж. (да 1 знач.; разм.) і вадзі́чка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.; разм.).

|| прым. во́дны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.) і вадзяны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Водны шлях.

Водны раствор.

Водны спорт.

Вадзяная пара.

Вадзяны павук.

Вадзяны млын.

вада... (гл. вода...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «вода...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напр.: вадавоз, вадаплаўны, вадалаз.

вадабо́язь, -і, ж.

Тое, што і шаленства (у 1 знач.).