Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

радыкулі́т, -у, Мі́це, м.

Захворванне карэньчыкаў спіннамазгавых нерваў.

|| прым. радыкулі́тны, -ая, -ае.

рады́ска, -і, ДМы́сцы, мн. -і, -сак, ж.

Агародная расліна сямейства крыжакветных з ядомым круглым або падоўжаным коранем, звычайна белай або чырванаватай мякаццю і чырвонай скуркай.

Салат з радыскі.

|| прым. рады́скавы, -ая, -ае.

рады́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Спецыяліст па перадачы і прыёме паведамленняў па радыё.

|| ж. рады́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

ра́дыус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У матэматыцы: адрэзак прамой лініі, які злучае цэнтр з любым пунктам акружнасці або паверхні шара.

2. перан. Велічыня ахопу чаго-н., вобласць распаўсюджання чаго-н.

Р. дзеяння авіяцыі.

|| прым. ра́дыусны, -ая, -ае.

радыя... (гл. радые...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «радые...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: радыяграфія, радыялогія.

радыя́льны, -ая, -ае.

Размешчаны, накіраваны па радыусе.

Радыяльная планіроўка забудовы.

|| наз. радыя́льнасць, -і, ж.

радыя́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыбор для ахаладжэння ў рухавіках унутранага згарання, у халадзільных устаноўках.

2. Награвальны прыбор цэнтральнага ацяплення.

|| прым. радыя́тарны, -ая, -ае.

радыя́цыя, -і, ж.

1. Выпрамяненне электрамагнітных хваль.

Р. зямлі.

2. Радыеактыўнае выпрамяненне, небяспечнае ў вялікіх дозах для ўсяго жывога.

Сонечная р.

Доза радыяцыі.

3. Праменепадобнае распаўсюджанне чаго-н. ад якога-н. цэнтра.

Р. болю.

|| прым. радыяцы́йны, -ая, -ае.

Радыяцыйная засцярога.

радэ́а, нескл., н.

Каўбойскія спаборніцтвы, у якія ўваходзіць утаймаванне дзікіх коней і быкоў, а таксама язда на неўтаймаваных конях і быках.

Аўтамабільнае радэа (аўтарадэа) — выкананне небяспечных трукаў на аўтамабілях.

рае́нне гл. раіцца.