Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

нава́рысты, -ая, -ае.

3 густым наварам.

Н. боршч.

|| наз. нава́рыстасць, -і, ж.

навары́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ва́рыцца; зак.

Падоўжыцца шляхам наваркі, наварвання (пра металічныя рэчы).

Лямеш добра наварыўся.

навары́ць, -вару́, -ва́рыш, -ва́рыць; -ва́раны; зак.

1. чаго. Варачы, нагатаваць у патрэбнай колькасці; згатаваць.

Н. варэння.

2. чаго. Наплавіць у нейкай колькасці.

Н. сталі.

3. што. Апрацоўваючы металічны прадмет, прыварыць кавалак металу.

Н. нарог.

|| незак. нава́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. нава́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 3 знач.) і нава́рванне, -я, н. (да 3 знач.).

|| прым. наварны́, -а́я, -о́е (да 3 знач.; спец.).

Наварная вось.

навасе́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.

Жыхар, які пасяліўся на новым месцы.

навасе́лле, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Перасяленне, пасяленне на новае месца, у новае жыллё.

Радасць наваселля.

2. Свята з выпадку пасялення на новым месцы; уваходзіны.

Справіць н.

|| прым. навасе́льны, -ая, -ае.

навасёл, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Той, хто пасяліўся ў новым доме або кватэры.

Першыя навасёлы.

2. Новы пасяленец, жыхар, які аднекуль прыехаў.

Радасна сустрэць навасёлаў.

|| ж. навасёлка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак.

наваскава́ць гл. васкаваць.

наваспе́чаны, -ая, -ае (іран., жарт.).

Нядаўна створаны, арганізаваны або які нядаўна стаў кім-н., атрымаў якую-н. пасаду, званне.

Н. праект.

Н. студэнт.

навастры́ць гл. вастрыць.

на́ват, часц.

1. Ужыв. для ўзмацнення сэнсавай выразнасці таго слова, да якога адносіцца.

Прыйшлі на вяселле н. з далёкіх вёсак.

2. у знач. злуч. Далучае члены сказа і сказы са знач. удакладнення, дабаўлення.

Стаяла спякота, н. лужыны высахлі.