Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

вы́купіць, -плю, -піш, -піць; -плены; зак.

1. каго-што. Вызваліць, атрымаць назад за грошы.

В. палоннага.

В. закладзеную рэч.

2. перан., што. Заслужыць дараванне.

В. сваю віну чым-н.

|| незак. выкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і выку́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. вы́купіцца, -плюся, -пішся, -піцца; незак. выкупля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца і выку́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. вы́куп, -у, м. (да 1 знач.) і выкупле́нне, -я, н. (да 2 знач.); прым. выкупны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

вы́курыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. што. Дакурыць да канца, зрасходаваць курэннем.

В. папяросу.

В. усе цыгарэты.

2. каго (што). Абкурваючы, выгнаць.

В. лісу з нары.

3. перан., каго (што). Выгнаць, прымусіць пайсці, выйсці (разм.).

В. няпрошаных гасцей.

|| незак. выку́рваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́кусіць, -кушу, -кусіш, -кусіць; -кушаны; зак., што.

Укусіўшы зубамі, выесці, выгрызці кавалак чаго-н.

В. мякіш.

|| незак. выку́сваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́лавіць, -лаўлю, -лавіш, -лавіць; -лаўлены; зак., каго-што.

1. з чаго. Ловячы, здабыць, выцягнуць.

В. бервяно з вады.

В. многа рыбы.

2. Пералавіць усіх.

В. карасёў у сажалцы.

|| незак. выло́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. вы́лаў, -лаву, м. (да 1 знач.; спец.).

вы́лажыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.

Тое, што і выкласці.

вы́лазка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Выхад часткі войск з асаджанага ўмацавання для нападу на тых, хто акружае.

Зрабіць вылазку на ворага.

2. перан. Нечаканы варожы напад, выпад (неадабр.).

3. Фізкультурная прагулка.

Лыжная в.

вы́ламаць, -млю, -міш, -міць; -маны; зак., што.

1. Адламаўшы, аддзяліць.

В. палку, дубец.

2. Зламаўшы, выбіць, высадзіць.

В. дзверы.

|| незак. выло́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́лаў гл. вылавіць.

вы́лаяцца, -лаюся, -лаешся, -лаецца; зак.

Сказаць брыдкае, зняважлівае слова.

вы́лаяць гл. лаяць.