распара́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.
Асоба, якая адказвае за даручаную ёй справу і непасрэдна кіруе ёй.
Р. работ.
|| ж. распара́дчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.
|| прым. распара́дчыцкі, -ая, -ае.
распаро́цца гл. пароцца².
распа́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размякчыцца, размякнуць пад дзеяннем пары, гарачай вады.
Рэпа добра распарылася.
2. Разагрэцца да поту; разгарачыцца (разм.).
Р. ў лазні.
|| незак. распа́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
распа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., каго-што.
1. Размякчыць парай, варам.
Р. зерне.
2. Разагрэць да поту; разгарачыць (разм.).
Р. цела.
|| незак. распа́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. распа́рванне, -я, н. і распа́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1 знач.).
распасце́рці, -стру́, -стрэ́ш, -стрэ́; -стро́м, -страце́, -стру́ць; распасцёр, -сце́рла; -стры́; -сцёрты; зак., што.
1. Шырока раскінуць (рукі, крылы).
2. Роўна, свабодна разгарнуць, разаслаць што-н. на паверхні чаго-н.
Р. коўдру на канапе.
3. перан., на каго-што. Пашырыць сферу дзеяння чаго-н.; распаўсюдзіць.
Р. сваю ўладу.
|| незак. распасціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
распасце́рціся, -стру́ся, -стрэ́шся, -стрэ́цца; -стро́мся, -страце́ся, -стру́цца; распасцёрся, -сце́рлася; -стры́ся; зак.
1. Легчы або паваліцца, шырока расхінуўшы рукі, ногі.
Ранены распасцёрся на зямлі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Заняць сабой шырокі абшар, вялікую прастору.
Над зямлёй распасцёрся купал неба.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Пашырыць сферу свайго дзеяння, уплыву.
Дзейнасць мясцовых эколагаў распасцерлася на суседнія раёны.
|| незак. распасціра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
распа́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -падзе́цца; распа́ўся, -па́лася; зак.
1. Раскласціся на састаўныя часткі; разваліцца.
Малекула распалася на атамы.
2. перан. Раздзяліўшыся на часткі, перастаць існаваць.
Аб’яднанне распалася.
|| незак. распада́цца, -а́ецца.
|| наз. распадзе́нне, -я, н. і распа́д, -у, М -дзе, м.
распатрашы́ць, -рашу́, -ро́шыш, -ро́шыць; -ро́шаны; зак., каго-што.
1. Выняць вантробы.
Р. рыбу.
2. Выняць тое, што знаходзіцца ўнутры (разм.).
Р. ранец.