Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

раскату́рхаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што (разм.).

1. Нямоцна штурхаючы, трасучы, абудзіць ад сну, прымусіць прачнуцца.

Р. соннага.

2. перан. Вывесці са стану пасіўнасці, разварушыць.

Р. гледачоў.

|| незак. раскату́рхваць, -аю, -аеш, -ае.

раска́цісты, -ая, -ае.

Гулкі, моцны, з раскатамі.

Р. гром.

|| наз. раска́цістасць, -і, ж.

раскаці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ко́ціцца; зак.

1. Пакаціцца ў розныя бакі.

Мячы раскаціліся па падлозе.

2. Пакаціўшыся, разгарнуцца, раскруціцца.

Дыван раскаціўся на ўсю хату.

3. Прагучаць моцна, раскаціста.

Рэха раскацілася ў гарах.

|| незак. раско́чвацца, -аецца.

раскача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

Зрабіць тонкім, качаючы чым-н. па паверхні.

Р. цеста.

|| незак. раска́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. раска́чванне, -я, н.

раскашава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; незак. (разм.).

1. Жыць у раскошы, мець усяго ў дастатку.

2. і (рэдка) зак. Жыць (пачаць жыць) або размяшчацца (размясціцца) дзе-н. вельмі свабодна, на вялікай плошчы.

Раскашуецца адна ў такой вялікай кватэры.

3. перан. Буйна расці на прыволлі.

Раскашуецца пад плотам крапіва.

раска́шляцца, -яюся, -яешся, -яецца; зак.

Пачаць моцна і доўга кашляць.

Хворы раскашляўся.

раскашне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак. (разм.).

Станавіцца раскошным, раскашнейшым.

|| зак. параскашне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

Пасля перастаноўкі мэблі ў пакоі параскашнела (безас.).

раскашэ́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак. (разм.).

Пайсці на значныя выдаткі, не паскупіцца.

Р. на падарунак сябру.

|| незак. раскашэ́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

раска́яцца, -ка́юся, -ка́ешся, -ка́ецца; -ка́йся; зак.

3 жалем пашкадаваць аб зробленым учынку, прызнаўшы яго памылковым або благім.

|| незак. раска́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Цяпер ён раскайваецца.

|| наз. раска́янне, -я, н.

Р. прыйшло позна.

расква́сіць, -ква́шу, -ква́сіш, -ква́сіць; -ква́шаны; зак., што (разм.).

1. Размачыць, зрабіць гразкім.

Дарогу расквасіла (безас.), не праехаць.

2. Разбіць да крыві (нос, твар).

Р. нос.

|| незак. расква́шваць, -аю, -аеш, -ае.