кула́к 1, ‑а, м.
1. Кісць рукі з прыгнутымі к далоні пальцамі. Булай скамечыў ліст ватмана, сціснуў кулакі, аж пабялелі пальцы. Шыцік.
2. перан. Сканцэнтраваныя ў адным месцы ваенныя ўзброеныя сілы для рашаючага ўдару. Спецгрупа збіралася ў адзін кулак. Новікаў.
3. Дэталь машыны, якая мае форму выступу і штурханнем прыводзіць у рух другія механізмы.
кула́к 2, ‑а, м.
Багаты селянін-уласнік, які эксплуатаваў беднякоў; вясковы буржуа. Гаспадар — кулак багаты, — Як заўсёды стаў круціць, Толькі б меней заплаціць. А. Александровіч.
куламе́са, ‑ы, ж.
Разм.
1. Гразь, змешаная са снегам. // Мяцеліца, мокры снег. Мы крочым, не зважаючы на лужыны і снежную куламесу, не адчуваючы, што прамоклі па пояс, што нашы пінжакі і кашулі расхрысталіся. Кухараў.
2. перан. Неразбярыха, беспарадак. [Кунц:] І, ведаеце, калі я і забываюся часам на гэтую крывавую куламесу, якую мы называем вайной, то толькі ў тыя мінуты, калі гляджу на фота сваіх малых. Губарэвіч.
кула́н, ‑а, м.
Дзікі азіяцкі асёл. Ці многія ведаюць, што тыя ж сухія туркменскія сталы Бадхыза з рэдкімі зараснікамі тамарыску з’яўляюцца ў нас адзіным месцам, дзе можна ўбачыць на волі табуны куланаў — дзікіх аслоў? В. Вольскі.
[Цюрк.]
кула́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кулака 2, належыць яму. Кулацкая гаспадарка. Кулацкі двор. // Які складаецца з кулакоў. Кулацкая хеўра. // Уласцівы кулаку. Кулацкая псіхалогія.
кула́цтва, ‑а, н., зб.
Кулакі (гл. кулак 2). Ліквідацыя кулацтва як класа.
кула́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Разм. Жан. да кулак 2.
кула́чкі,
У выразе: ісці на кулачкі — біцца кулакамі, ўдзельнічаць у кулачным баі.
кулачко́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кулачка 1 (у 2 знач.). Кулачковы вал.
кула́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кунака 1 (у 1 знач.), ажыццяўляецца кулакамі. Кулачны бой.
•••
Кулачнае права гл. права.
кулачо́к 1, ‑чка, м.
1. Памянш.-ласк. да кулак 1 (у 1 знач.).
2. Тое, што і кулак 1 (у 3 знач.).
кулачо́к 2, ‑чка, м.
Незаможны, дробны кулак.