Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

се́рысты, ‑ая, ‑ае.

Які ўтрымлівае серу. Серысты свінец.

серыцы́н, ‑у, м.

Бялковае рэчыва, якое маецца ў коканах (у шаўковай нітцы) тутавага шаўкапрада.

[Ад лац. sericum — шоўк.]

серыцы́т, ‑у, М ‑цыце, м.

Мінерал, тонкалускаватая з шаўкавістым бляскам або валакністая разнавіднасць каліевай слюды.

[Ад лац. sericus — шаўковы.]

се́рыя, ‑і, ж.

1. Шэраг аднародных прадметаў, якія маюць якую‑н. агульную прымету. Серыя станкоў. □ Раман «Зямля» з’явіўся пачаткам выдатнай серыі аповесцей і раманаў з жыцця беларускага народа. Адамовіч. // Паслядоўны рад якіх‑н. дзеянняў, падзей і пад. Серыя доследаў. Серыя гімнастычных практыкаванняў. Серыя выбухаў.

2. Шэраг вырабаў, машын, дэталей, зробленых па аднаму ўзору. Паравоз серыі ФД.

3. Частка вялікага кінафільма, якая дэманструецца самастойна на працягу цэлага сеанса. Кінафільм у дзвюх серыях.

4. Разрад, катэгорыя цэнных папер (грашовых знакаў, аблігацый ці дакументаў), якія абазначаюцца лічбамі або літарамі. Нумар і серыя бюлетэня. □ Дваццаць пяць тысяч! Я гляджу... нумар, серыя так і плывуць у мяне ў вачах. Рамановіч.

[Фр. série ад лац. séries.]

серыя́л, ‑а, м.

Тэлевізійны фільм, які налічвае многа серый.

серэна́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. У сярэднія вякі ў Іспаніі і Італіі — вячэрняя песня, якая выконвалася звычайна пад акном каханай, у гонар яе.

2. Лірычны музычны твор тыпу сюіты для інструментальнага ансамбля. З.. прафесіянальным майстэрствам былі выкананы.. дзве часткі са струннай серэнады П. Чайкоўскага. «Звязда».

[Фр. sérénade ад іт. serenata.]