Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

асаро́міцца, ‑млюся, ‑мішся, ‑міцца; зак.

Зрабіўшы непрыгожы ўчынак, трапіць у няёмкае становішча; асароміць сябе. Я ніколі яшчэ нікому не пісаў пісем. Мне і хацелася гэта зрабіць, і баяўся, каб не асароміцца перад цёткай Марыляй. Якімовіч.

асаро́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., каго.

Паставіць у становішча, якое прымушае адчуць сорам, няёмкасць. [Патапавіч:] — Гэты мой сваток Саладуха асароміў усіх нас тым свінарнікам. Кулакоўскі.

асаро́млены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад асароміць.

асартыме́нт, ‑у, М ‑нце, м.

Падбор разнастайныя відаў і гатункаў тавараў у гандлёвым прадпрыемстве або вырабаў у вытворчым. // Падбор аднародных прадметаў розных гатункаў. Асартымент гальштукаў, тканін.

[Фр. assortiment.]

асартыме́нтны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да асартыменту.

асарці́, нескл., н.

Спецыяльна падабраная сумесь чаго‑н., пераважна аднароднага; набор. Асарці з суніц, малін і чарніц. □ Гэтае кафэ вельмі ўпадабалі падлеткі: тут можна было заказаць марожанае асарці ў металічных келіхах, ліманад. Гілевіч.

асатане́лы, ‑ая, ‑ае.

Які дайшоў да крайняй лютасці, злосці. Яны [хлопцы], як асатанелыя, рэзалі .. невады, сцягвалі іх на бераг. Няхай. Вечарамі і ўначы дралі.. [лягушкі] горла, як асатанелыя, на ўсе лады. Мележ.

асатане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Дайсці да крайняй лютасці, злосці. [Бабка Марыя:] — Колькі жыву, такога не бачыла... І набылі яны тут яшчэ толькі-толькі.., а ўжо асатанелі. Няхай.

асацыі́равацца, ‑руецца; зак. і незак., з чым.

Кніжн. Уступіць (уступаць) у сувязь па асацыяцыі (у 3 знач.). У свядомасці чытача фальклорная сапраўднасць звычайна асацыіруецца з уяўленнем аб гераічнай сапраўднасці. У. Калеснік.

асацыі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Спец. Устанавіць (устанаўліваць) асацыяцыю (у 3 знач.).