Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ара́нжавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае чырвона-жоўтую (адну з сямі асноўных колераў спектра) афарбоўку; падобны да колеру апельсінаў. Аранжавае неба.

[Ад фр. orange — апельсін.]

аранжарэ́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да аранжарэі. Аранжарэйныя рамы. Аранжарэйная тэмпература. // Вырашчаны ў аранжарэі. Аранжарэйныя кветкі.

•••

Аранжарэйная расліна гл. расліна.

аранжарэ́я, ‑і, ж.

Цёплае зашклёнае памяшканне для вырошчвання і зімоўкі паўднёвых раслін або для несезоннага атрымання пладоў, гародніны і кветак; цяпліца. Аранжарэі Батанічнага саду. □ Якіх толькі раслін не ўбачыш пад шклянымі дахамі аранжарэй! В. Вольскі.

[Фр. orangerie.]

аранжы́равацца, ‑руецца; незак.

Зал. да аранжыраваць.

аранжы́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Зрабіць (рабіць) аранжыроўку. Вялікі рускі кампазітар Глінка гаварыў, што музыку стварае народ, а кампазітары яе толькі аранжыруюць. «Беларусь».

[Ад фр. arranger — прыводзіць у парадак.]

аранжыро́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Спец.

1. Апрацоўка якой‑н. мелодыі для выканання на інструменце або для голасу з суправаджэннем музычнага інструмента.

2. Перапрацоўка, прыстасаванне музычнага твора для выканання яго на іншым інструменце або іншым голасам, які прадугледжаны арыгіналам; таксама аблегчанае пералажэнне твора для выканання на тым жа інструменце. Аранжыроўка аркестравага твора для фартэпіяна.

ара́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. араць.

ара́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад араць.

2. у знач. прым. Тое, што і вораны (у 2 знач.).

ара́п, ‑а, м.

Ашуканец, жулік.

•••

Браць на арапа гл. браць.

ара́пнік, ‑а, м.

Кароткі раменны бізун.