Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дэфензі́ва, ‑ы, ж.

Палітычная паліцыя ў буржуазна-памешчыцкай Польшчы (1918–1939), якая вяла барацьбу з рэвалюцыйным рухам. Пасля гадавога турэмнага зняволення паэт выйшаў на волю. Аднак дэфензіва не пакідае над ім свае апёкі. С. Александровіч. Яшчэ ў 1925 годзе, ноччу з 6 на 7 лістапада, у засценкі дэфензівы трапіла шмат актывістаў камуністычнага і камсамольскага падполля Заходняй Беларусі. Няхай.

[Фр. défensive.]

дэфензі́ўшчык, ‑а, м.

Разм. Супрацоўнік дэфензівы. — Я цяпер усё разумею, — сказала Клава. — Гэты чалавек — дэфензіўшчык, шпік. Баранавых.

дэфіле́, нескл., н.

Цясніна; вузкі праход паміж узвышшамі, вадаёмамі. Горкае дэфіле.

[Фр. défilé.]

дэфілі́раванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. дэфіліраваць.

дэфілі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.

1. Урачыста ісці, праходзіць (на парадах, дэманстрацыях і пад.).

2. Хадзіць туды-сюды, прагульвацца. Каб не людзі з вінтоўкамі, якія дэфіліравалі па вуліцах і талакой стаялі ў кожным двары, можна было б падумаць, што вёска жыве звычайным, неваенным жыццём. Навуменка.

[Ад фр. défiler — праходзіць чарадой.]

дэфініты́ў, ‑тыву, м.

Кніжн. Форма бухгалтарскага ўліку, заснаванага на картатэцы; кантрольная бухгалтэрыя.

[Ад лац. definitivus — вызначальны, дакладны.]

дэфініты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Канчаткова ўстаноўлены; вызначаны.

[Лац. definitivus.]

дэфіні́цыя, ‑і, ж.

Кніжн. Дакладнае лагічнае азначэнне паняцця, якое ўключае найбольш істотныя яго адзнакі.

[Лац. definitio.]

дэфі́с, ‑а, м.

Кароткая рыска, якая служыць для злучэння двух слоў (рабоча-сялянскі), з’яўляецца знакам пераносу або скарачэння слова (б-ка).

[Ад лац. divisio — раздзел.]

дэфіцы́т, ‑у, М ‑цыце, м.

1. Перавышэнне расходаў над даходамі. Бюджэтны дэфіцыт.

2. Недахоп чаго‑н., нястача ў чым‑н. Дэфіцыт тавараў. Дэфіцыт у паліве. □ Да хлопца пацягнуліся з капшукамі партызаны. Папера была яшчэ большым дэфіцытам, чым тытунь. Шахавец.

[Ад лац. deficit — нестае.]