Verbum

архітра́ў, ‑трава, м.

Спец. Галоўная бэлька, ніжняя частка антаблемента.

[Фр. architrave.]

архітэктані́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да архітэктонікі. // Які адпавядае архітэктоніцы.

архітэ́ктар, ‑а, м.

Спецыяліст у галіне архітэктуры; дойлід.

архітэ́ктарскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да архітэктара.

архітэкто́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

1. У архітэктуры, выяўленчым мастацтве, літаратуры, музыцы і кіно — будова мастацкага твора, арганічная ўзаемасувязь яго галоўных і другарадных элементаў; кампазіцыя.

2. Агульная карціна геалагічнай будовы, асаблівасцей залягання або знаходжання горных народ той або іншай мясцовасці.

[Ад грэч. architektonik — будаўнічае майстэрства.]

архітэкту́ра, ‑ы, ж.

Майстэрства праектавання, будавання і мастацкага афармлення пабудоў; дойлідства. Архітэктура старажытных грэкаў. // Навука пра ўзвядзенне будынкаў. Курс архітэктуры. // Характар, стыль пабудовы. Гатычная архітэктура. Беларуская народная архітэктура.

•••

Арганічная архітэктура — адзін з кірункаў архітэктуры, які ўзнік у 30‑я гг. 20 ст. ў ЗША і атрымаў пашырэнне ў Італіі, Бразіліі і іншых краінах.

[Лац. architectura.]

архітэкту́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да архітэктуры. Архітэктурны інстытут, ансамбль. Архітэктурныя помнікі. Архітэктурная дэталь.

архі́ў, ‑хіва, м.

1. Установа, якая зберагае, сістэматызуе і апісвае пісьмовыя і графічныя помнікі мінулага з мэтай навуковага і практычнага іх выкарыстання. // Аддзел установы, дзе захоўваюцца старыя дакументы, скончаныя справы і пад.

2. Збор пісьмаў, рукапісаў, фатаграфій і пад., якія маюць адносіны да дзейнасці якой‑н. установы, асобы. Партызанскі архіў. Рукапісны архіў Янкі Купалы.

•••

Здаць (спісаць) у архіў каго-што гл. здаць.

[Лац. archivum.]

архі́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да архіва. Архіўныя матэрыялы, дакументы. Архіўны даведнік. Архіўны фонд.

арце́ль, ‑і; Р мн. ‑ей; ж.

Аб’яднанне асоб той або іншай прафесіі (рамяства) для супольнай працы з удзелам у даходах паводле дамоўленасці і агульнай адказнасці таварыства. Рыбалавецкая арцель. □ Арцель — гэта шырока распаўсюджаная ў Расіі форма таварыства, прасцейшая форма свабоднай кааперацыі, падобная да той, якая існуе ў паляўнічых плямён у часе палявання. Энгельс. Арганізацыя арцелі па асушцы Рэгелеўшчыны ўзняла вялікі шум. Чарнышэвіч.

•••

Сельскагаспадарчая арцель — форма калектыўнай гаспадаркі сацыялістычнага тыпу, добраахвотнае аб’яднанне сялян на аснове абагульнення асноўных сродкаў вытворчасці для вядзення калектыўнай працай буйной калектыўнай сельскагаспадарчай вытворчасці; калгас.