Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

асто́йлівы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае астойлівасць. Астойлівае судна.

асто́я, ‑і, ж.

Слуп, клетка пад мостам; паля.

асто́яцца, астоюся, астоішся, астоіцца; зак.

1. Стаць спакойным, перастаць калыхацца (звычайна пра вадкасць). Вада перастала кіпець, астоялася, і тады на дне бляшанкі Антон Ягоравіч убачыў зусім зялёныя жытнія зярняткі. Чыгрынаў. Там вырывалася з балота Жоглаўка — рака-крыніца, варушыла ваду, не давала астояцца. Пташнікаў.

2. Утрымацца на нагах. Кірэй захістаўся, паліцаі памкнуліся падтрымаць яго, але ён адпіхнуў іх рукі, сабраў апошнія сілы і астояўся. Дамашэвіч.

а́стра, ‑ы, ж.

Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі кветкамі рознай афарбоўкі без паху. На тумбачцы каля ложка хворага ў шкляным збанку стаялі прыгожыя свежыя кветкі — белыя і ружовыя астры, цёмна-карычневыя гваздзікі. Краўчанка.

[Ад грэч. astron — зорка.]

астра...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае слову «зорны», напрыклад: астрафізіка, астралогія.

[Ад грэч. astron — зорка.]

астрабата́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Раздзел астрабіялогіі, які вывучае біялагічныя праблемы існавання расліннасці на іншых планетах.

астрабіяло́гія, ‑і, ж.

Навуковая дысцыпліна, якая даследуе жыццё ў Сусвеце ва ўсіх яго праявах.

астравы́,

гл. востраў.

а́стравы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да астры.

астрагеало́гія, ‑і, ж.

Раздзел геалогіі, які займаецца вывучэннем будовы планет.

астракі́зм, ‑у, м.

1. У Старажытнай Грэцыі — выгнанне небяспечных для дзяржавы грамадзян, што вырашалася шляхам тайнага галасавання чарапкамі, на якіх пісалася імя выгнанніка.

2. перан. Выгнанне, ганенне.

[Грэч. ostrakisnos, ад ostrakon — чарапок.]