Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

аса́дкавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да асадку (у 1 знач.). Асадкавы слой.

2. Спец. Які ўтварыўся шляхам асядання мінеральных і арганічных рэчываў і наступнага іх ушчыльнення і змянення. Асадкавыя горныя пароды.

аса́днік, ‑а, м.

У Польшчы ў перыяд з 1920 па 1939 год — урадавы пасяленец-каланіст на заходнебеларускіх, пераважна пагранічных землях.

аса́дніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да асадніка; які належыць асадніку. Асадніцкія надзелы. Асадніцкі фальварак, дом.

аса́дніцтва, ‑а, н., зб.

Асадніцкае (каланісцкае) саслоўе, асаднікі.

аса́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да асады ​1 (у 1 знач.), звязаны з асадай. Асаднае становішча. Асадны рэжым. // Прызначаны для асады. Асадная артылерыя. Асадныя вежы.

•••

Асадныя сяляне гл. селянін.

асае́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Драпежная птушка сямейства ястрабіных, якая жывіцца пераважна насякомымі, у прыватнасці восамі.

асака́, ‑і, ДМ асацэ, ж.

Шматгадовая травяністая расліна сямейства асаковых з вузкім, доўгім і жорсткім лісцем. Лясная, пясчаная асака. □ Па адзін і па другі бок дарогі ляжалі чатырохкутныя сажалкі, як вялізныя люстры, акаймаваныя густымі кустамі светлалістага лазняку, буйнай асакі і кветак. Чарнышэвіч.

асако́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да асакі. Навокал агню і дуба насцелена многа асаковага сена, каб мякчэй было адпачываць касцам. Пестрак.

2. у знач. наз. асако́выя, ‑ых. Сямейства раслін, да якога адносяцца асака, падвей, чарот і інш.

асалаве́ласць, ‑і, ж.

Уласцівасць асалавелага. Зноў знікла асалавеласць, з явілася яшчэ большая натхнёнасць, чым раней. Бядуля.

асалаве́лы, ‑ая, ‑ае.

Які стаў расслабленым; санлівы, атупелы. Асалавелы выгляд. Асалавелыя вочы. □ Іван і ўраднік надзяваюць шапкі, бяруць пад ручкі асалавелага старшыню і, хістаючыся, вядуць яго з хаты. Сяргейчык.