сімфанізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Перакласці (перакладаць) для сімфанічнага аркестра; распрацаваць (распрацоўваць) у стылі сімфанічных твораў. Сімфанізаваць фартэпіянны твор.
сімфаніза́цыя, ‑і, ж.
Перакладанне для сімфанічнага аркестра; распрацоўка ў стылі сімфанічных твораў. Сімфанізацыя танца. Сімфанізацыя джазавай музыкі.
сімфані́зм, ‑у, м.
Сімфанічнае мастацтва, сімфанічны стыль. Сімфанізм Глінкі. □ Сімфанізм — адно з найважнейшых дасягненняў чалавечага генія ў музыцы. Дубкова.
сімфані́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Кампазітар, які стварае сімфанічныя творы.
сімфані́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сімфоніі (у 1 знач.); звязаны з музычнай формай сімфоніі. Сімфанічная творчасць. Сімфанічная распрацоўка тэмы.
2. Прызначаны для выканання ансамблем смычковых, духавых і ўдарных інструментаў. У канцэртных залах гучаць сімфанічныя, харавыя, камерна-інструментальныя творы рускіх, зарубежных і савецкіх кампазітараў. «Звязда». // Звязаны з такім выкананнем. Сімфанічны канцэрт.
сімфанье́та, ‑ы, ДМ ‑еце, ж.
Невялікая сімфонія. Фінал сімфаньеты [М. Чуркіна] аптымістычны, вабіць свежасцю, навізной вобразных супастаўленняў. Дубкова.
сімфо́нія, ‑і, ж.
1. Вялікі музычны твор для аркестра, звычайна з 3–4 частак, якія адрозніваюцца адна ад другой характарам музыкі і тэмпам. Малады кампазітар.. запрасіў мяне паслухаць сваю новую сімфонію. Бядуля. Трэцяя сімфонія Бетховена — грандыёзны па задуме і філасофскай глыбіні твор. «Звязда».
2. перан. Гарманічнае спалучэнне розных з’яў — гукаў, фарбаў, тонаў і пад. А ў гэтых дрэвах, лістах і былінках пераклікаюцца птушкі, кузуркі, і іх галасы зліваюцца ў адну сімфонію дзівоснай музыкі жыцця. Колас. Смех, вясёлыя галасы, шорганне ног, музыка, лёгкае шапаценне кранутага вячэрнім ветрам лісця ліп і каштанаў — усё злівалася ў невыразную, але жыццярадасную сімфонію. Хадкевіч.
[Ад грэч. symphōnia — сугучча.]
сінавія́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да сіновіі; з’яўляецца сіновіяй. Сінавіяльная абалонка. Сінавіяльная вадкасць.
сінагага́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сінагогі; адбываецца ў сінагозе. Сінагагальны стараста. Сінагагальны двор.
сінаго́га, ‑і, ДМ ‑гозе, ж.
Яўрэйскі малітоўны дом. Мала хто з яўрэяў разумеў словы, якія гаварыў [Моська] богу ў сінагозе ці дома. Корбан. Тут [у мястэчку] ёсць цагляная лазня, царква св. Магдалены, два млыны, дзве школы, сінагога, касцёл і камяніца Базыля Трайчанскага. Колас.
[Ад грэч. synagōgē — сход.]