Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сібіра́к, ‑а, м.

Ураджэнец або жыхар Сібіры. Прыветліва сустрэлі сібіракі чужых людзей. Пальчэўскі.

сібіра́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Жан. да сібірак.

сібірая́звавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сібірскай язвы. Сібіраязвавая эпідэмія. // Які служыць для лячэння сібірскай язвы, засцерагае ад яе. Сібіраязвавая сываратка. Сібіраязвавая прышчэпка.

2. Хворы на сібірскую язву. Сібіраязвавыя жывёліны.

сібі́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Сорт зімаўстойлівай яблыні.

2. Плады гэтай яблыні.

3. Сорт бульбы.

сібі́рскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Сібіры, уласцівы Сібіры; які жыве ў Сібіры. Сібірскія маразы. □ Пышна закусцілася на сібірскіх аблогах цёмна-зялёным дываном пшаніца. Пальчэўскі.

2. У складзе некаторых заалагічных і батанічных назваў. Сібірская яблыня. Сібірскі кедр. Сібірскі мерынос. Сібірскі кот.

•••

Сібірская язва гл. язва.

сівабаро́ды, ‑ая, ‑ае.

З сівой барадой. Яшчэ дзецюком я любіў гутарыць з сівабародымі дзядамі. Ермаловіч. Вось і клуб. Кучка дзяўчат, акружаная салдатамі. Сівабародыя дзяды на лавачцы частуюць старшыну самасадам. Марціновіч.

сівабро́вы, ‑ая, ‑ае.

З сівымі бровамі. Загарэлы, сівабровы Наш заслужаны пастух. Панчанка.

сівавало́сы, ‑ая, ‑ае.

З сівымі валасамі. Сівавалосы стары. □ — А ў мяне сёння першае спатканне, — таямніча прызналася Яніна і, пацалаваўшы сівавалосую галаву цёці Фені, выбегла з пакоя. Сіняўскі.

сіваваро́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑дак; ж.

Пералётная птушка сямейства сіваваронкавых з яркім зеленавата-блакітным апярэннем; сіваграк. Ды і птушкі былі некаторыя — зусім як з-пад экватара, напрыклад, сіваваронка. Калі яна раскрывала сваё крылле ў палёце, здавалася, што ляціць нейкая казачная райская птушка: усе колеры вясёлкі зіхацелі ў яе падкрыллі. Дубоўка.

сіваваро́нкавыя, ‑ых.

Сямейства птушак атрада ракшападобных, пашыранае ў Еўропе, Азіі і Паўночнай Афрыцы.