Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

маркгра́ф, ‑а, м.

Гіст. Тытул правіцеля маркі ​2 (у 1 знач.); асоба, якая мае такі тытул. // Спадчынны тытул некаторых германскіх князёў; асоба, якая мае такі тытул.

[Ням. Markgraf.]

маркграфі́ня, ‑і, ж.

Гіст. Тытул правіцельніцы маркграфства (у 1 знач.); жонка ці дачка маркграфа.

маркгра́фскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маркграфа, маркграфаў, належыць ім.

маркгра́фства, ‑а, н.

Гіст.

1. Княства, утворанае ў працэсе феадалізацыі з маркі ​2 (у 1 знач.).

2. Званне маркграфа.

маркетры́, нескл., н.

Від дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, пры якім прадмет упрыгожваецца паборам наклееных фігурных пласцінак з розных народ дрэва, слановай косці, металу і пад.; упрыгожанне, малюнак з такіх пласцінак.

[Фр. marqueterie ад marqueter — спярэшчваць плямамі.]

маркёр 1, ‑а, м.

Асоба, якая прыслужвае і вядзе падлік пры гульні ў більярд.

[Фр. marqueur.]

маркёр 2, ‑а, м.

Спец. Прыстасаванне, якім праводзяцца пасяўныя або пасадачныя разоркі ці радкі. Прайшліся [жанкі] па ўчастку маркёрам, спачатку ўздоўж, а потым упоперак. Кулакоўскі.

[Фр. marqueur.]

маркёрны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маркёра ​2; зроблены маркёрам ​2. Маркёрная лінія.

маркёрскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маркёра ​1.

ма́ркі, ‑ая, ‑ае.

1. Які лёгка робіцца брудным (пра тканіны, адзенне светлага колеру). Маркая сукенка.

2. Такі, ад якога можна забрудзіцца. Не грэбаваў камбрыг і самай цяжкай і маркай салдацкай працаю... Мележ.

маркі́з, ‑а, м.

1. У некаторых краінах Заходняй Еўропы — дваранскі тытул, сярэдні паміж графам і герцагам. // Асоба, якая носіць гэты тытул. Усміхнуўся Янку Мішка: — Гэта ўсё старыя кніжкі — Пра маркізаў і піратаў, Мушкецёраў і абатаў. Грахоўскі.

2. Тое, што і маркграф.

[Фр. marquis ад лац. marchensis — начальнік пагранічнай маркі.]