Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ма́ма, ‑ы, ж.

Тое, што і маці (у 1 знач.) (звычайна пры звароце або ў гутарцы дзяцей аб ёй). — Што новага ў сяле, мама, як ты тут жыла? — спытаў Мікола. Краўчанка. Вось і сёння паслала маці Натальку прынесці абед, бо самой маме не было часу. Колас.

мама́еў, ‑маева.

У выразах: Мамаева нашэсце гл. нашэсце. Мамаева пабоішча гл. пабоішча.

мамалы́га, ‑і, ДМ ‑лызе, ж.

Каша з кукурузнай мукі. Жыве дагэтуль [у памяці Алеся] моцны і радасны пах гарачай мамалыгі, якую ён, усемагутны брат, спрытна накройвае ніткай. Брыль.

[Рум. mămăligă.]

ма́мант, ‑а, М ‑нце, м.

Жывёліна ледавіковага перыяду з доўгай шэрсцю і вялікімі біўнямі, падобная на слана.

ма́мантавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маманта, належыць яму. Мамантавы бівень.

ма́мачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

1. Ласк. да мама.

2. у знач. выкл. Ужываецца для перадачы здзіўлення, спалоху. — Ах, мамачкі! Цьфу, цьфу, — зачырванелася збянтэжаная маладзіца. Брыль.

мамелю́к, ‑а, м.

1. Прадстаўнік ваеннафеадальнай касты ў Егіпце, заснавальнікамі якой былі рабы-чэркесы, што складалі з 13 ст. асабістую гвардыю султана.

2. Конны гвардзеец з асабістай аховы Напалеона Банапарта, набранай у час паходу на Егіпет.

[Фр. mameluk ад араб. mamelūk — нявольнік.]

мамента́льны, ‑ая, ‑ае.

Вельмі хуткі, імгненны. Маментальны здымак.

ма́мін, ‑а.

Які належыць маме. Міхась недзе спіць у адрынцы на сене, да вушэй нацягнуўшы на сябе мамін бывалы кажушок. Брыль.

ма́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.

1. Ласк. да мама.

2. Уст. Жанчына, якая корміць грудзьмі чужое дзіця; нянька.