Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

мах 1, ‑у, м.

Адзін хуткі рух у паветры чым‑н., узмах. Явіч рушыў ужо ў дарогу, як чалавек прывітальным махам рукі спыніў яго. Чорны. // У спорце — адзін рух нагой, рукой або корпусам уперад, назад або ўбок.

•••

Адным махам; за адным махам — адразу, за адзін прыём, адначасова. [Калюгін:] — Вядома, да новай спецыялізацыі адным махам не пяройдзеш. Дуброўскі. [Андрэй:] — А то някепска было б за адным махам знесці і мой домік. Шахавец.

Даць маху гл. даць.

З усяго маху — размахнуўшыся, з усяе сілы.

мах 2, выкл.

Разм. Ужываецца для абазначэння хуткага руху (ад дзеясл. махнуць — махаць). Тут .. [варона] крыламі — мах, мах! І, як бачыш, каля лісіцы апынулася. Казка.

махаві́к 1, ‑а, м.

Кола вялікага дыяметра з масіўным вобадам, якое забяспечвае раўнамерны рух механізма. Рытмічна пляскаў пас, што ішоў ад махавіка трактара. Шамякін.

махаві́к 2, ‑а, м.

Грыб на тонкай ножцы з жоўта-бурай шапкай. Лес вялікі, грыбоў — хоць касой касі: на імшарынах — махавікі, як жоўтыя сонцы. Лось.

махавы́ 1, а́я, ‑о́е.

Які мае адносіны да маху ​1, махання; звязаны з ім.

махавы́ 2,

гл. мохавы.

ма́хала, ‑а, н.

Ужываецца ў выразах: махалам не адмахацца гл. адмахацца; хоць ты махалам махай гл. махаць.

маха́льнік, ‑а, м.

Спец. Асоба, якая падае сігналы маханнем. Кулі заіскрыліся, І махальнік кажа: «У цэнтры ўсе!» Ляпёшкін.

маха́льны, ‑ага, м.

Тое, што і махальнік.

маха́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. махаць (у 1 знач.).

махану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., аднакр.

Разм. Тое, што і махнуць.

махао́н, ‑а, м.

Адзін з самых буйных дзённых матылькоў з жоўтымі ў чорныя крапінкі крыллямі. Жоўты усурыйскі махаон.

маха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Рухацца з боку ў бок. Рудая .. грыва [каня] махалася ў такт яго кроку. Крапіва.