Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

мая́к, ‑а, м.

Высокае збудаванне ў форме вежы з сігнальнымі агнямі, якія паказваюць шлях караблям. «Прывітанне, прывітанне, порт, сівыя караблі, верных маякоў мірганне, хваль свінцовых ракатанне, — мы ізноў да вас прыйшлі». Жычка. // перан. Пра таго (тое), хто або што паказвае шлях да чаго‑н. Сумленныя людзі ўсяго свету з надзеяй звяртаюць свае позіркі да Савецкага Саюза, бачачы ў ім апору міру, маяк свабоды і шчасця. «Звязда».

маянтко́вы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і маёнткавы.

маянэ́з, ‑у, м.

Соус з алею, яечнага жаўтка, воцату, гарчыцы і іншых прыпраў. Салата з маянэзам.

[Фр. mayonnaise.]

маянэ́зны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маянэзу. Маянэзны цэх.

маяра́н, ‑у, м.

Пахучая травяністая расліна сямейства губакветных з чырвонымі і белымі кветачкамі (ужываецца ў кулінарыі, медыцыне і парфумерыі).

[Іт. maiorana.]

маяра́навы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маярану. Маяранавы цвет. // Атрыманы, здабыты з маярану. Маяранавы алей.

маяра́т, ‑у, М ‑раце, м.

1. У феадальным і буржуазным праве — парадак атрымання спадчыны, пры якім зямельнае ўладанне пераходзіць старэйшаму сыну або старэйшаму ў родзе.

2. Памесце, маёнтак, на які пашыраецца такое права.

[Ням. Majorat ад лац. major — старэйшы.]

маяра́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маярату, з’яўляецца маяратам. Маяратны маёнтак. Маяратнае наследаванне.

маяра́цтва, ‑а, н.

1. Права на валоданне маяратам (у 2 знач.).

2. Тое, што і маярат.

ма́ятнік, ‑а, м.

1. Металічны пруток або ланцуг з цяжарам на канцы, які мерна вагаецца з боку ў бок у падвешаным стане. Мерна цікаў насценны гадзіннік, і яго маятнік, як дыск месяца, цьмяна пабліскваў, паволі раскачваючыся за мутным шклом. Лынькоў. Нечакана прывычнае, манатоннае пагойдванне маятніка спынілася: відаць, гіра апусцілася на ўсю даўжыню ланцужка. Даніленка.

2. Колца кішэннага і ручнога гадзінніка, якое рэгулюе яго ход.