Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

які, , займ.

  1. пытальны і адносны. Абазначае пытанне пра якасць, уласцівасць, прымету чаго-н.

    • Якое сёння надвор’е?
    • Не ведаю, якое сёння чысло.
  2. клічны. Абазначае ацэнку якасці каго-, чаго-н., выражае захапленне, здзіўленне, абурэнне і пад.

    • Я. сад!
    • Якая бяда!
    • Я. нягоднік.
  3. Пры рытмічным пытанні ці ў рэпліцы ў адказ абазначае адмаўленне: ніякі, зусім не.

    • Я. з яго паляўнічы?
    • Ай, я. там заработак.
    • Мала атрымалі.
  4. неазнач. Тое, што і які-небудзь (у 1 знач.; разм.).

    • Праз якую гадзіну пад’едзе і бацька.

  • Калі што якое (разм.) — калі здарыцца што-н. нечаканае, узнікнуць якія-н. цяжкасці, непрыемнасці.

  • Які б ні быў (разм.) — які хочаш, любы; такі, які ёсць, калі іншага няма, іменна такі.

  • Які-ніякі (разм.) — хоць які-небудзь, няхай нязначны, не надта добры.

    • Якое-ніякое жыллё, а сваё.
  • Які яшчэ? (разм.) — ужыв. ў знач. які для ўзмацнення пытання.

    • Акучнік забраў Сяргей. — Я. яшчэ Сяргей?

якісьці, і якісь, займ.

  1. Невядома які, нейкі.

    • Цябе пытаў я. чалавек.
  2. Ужыв. пры характарыстыцы якіх-н. адмоўных з’яў ці якасцей.

    • Хлопец расце якімсьці гультаём.

які-небудзь, займ.

  1. Той ці іншы.

    • Вазьмі якую-небудзь палку.
  2. Не варты ўвагі, нязначны.

    • Гэта ж дарагая рэч, а не якая-небудзь ламачына.
  3. У колькасці не больш чым што-н. (разм.).

    • Ён вернецца праз якіх-небудзь дваццаць хвілін.