Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

цэмент, , м.

  1. Мінеральнае парашкападобнае рэчыва, здольнае ўтвараць з вадой масу, якая хутка зацвердзявае; служыць для вырабу бетону і будаўнічых раствораў.

    • Ц. баіцца вільгаці.
  2. Касцяная тканка, якая пакрывае корань і шыйку зуба.

  3. Матэрыял, які ўжыв. для пламбавання зубоў.

|| прым. цэментны, і цэментавы, .

цэментавальны, .

Які служыць, прызначаны для цэментавання.

  • Ц. агрэгат.

цэментаваць, ; зак. і незак.

  1. Падвергнуць (падвяргаць) цэментацыі (у 1 і 3 знач.).

  2. Заліць (заліваць) цэментам.

  3. перан. Згуртаваць (гуртаваць), з’яднаць (яднаць) (высок.).

    • Ц. рады аднадумцаў.

|| зак. зацэментаваць, і сцэментаваць, .

|| наз. цэментаванне, .

цэментацыя, , ж. (спец.).

  1. Спосаб умацавання грунтоў, бетонных кладак і пад. шляхам увядзення ў іх пад ціскам вадкага цэментнага раствору.

  2. Працэс дабывання з раствораў золата, серабра, медзі іх выцясненнем (як больш электрададатных) менш высакароднымі металамі (менш электрададатнымі).

  3. Насычэнне паверхні малавугляроднай сталі вугляродам пры высокай тэмпературы з мэтай стварэння цвёрдага паверхневага слоя.

  4. Геалагічны працэс счаплення састаўных частак горнай пароды растворанымі мінеральнымі рэчывамі.

|| прым. цэментацыйны, .