Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

цяплець, ; незак.

  1. Станавіцца цёплым, цяплейшым.

    • Рукі цяплеюць.
  2. безас. Пра наступленне цёплага, цяплейшага надвор’я.

    • У красавіку ўжо пачне цяплець.

|| зак. пацяплець, .

|| наз. пацяпленне, .

цяпліца, , ж.

Цёплае памяшканне з празрыстым дахам і сценкамі, прызначанае для вырошчвання ў любую пару года агародніны, кветак і пад.

|| прым. цяплічны, .

  • Цяплічныя ўмовы (перан.).

цяпліцца, і цепліцца, , незак.

Гарэць слабым полымем, слаба свяціцца.

  • Яшчэ цяпліўся касцёр.
  • У хаце цяпліўся агеньчык.
  • Цепліцца надзея (перан. яшчэ ёсць, не зусім прапала).

цяпліць, і цепліць, , незак.

Абаграваць памяшканне, палячы ў печы або раскладаючы агонь; саграваць.

  • Печ слаба цяпліла хату.

цяпло, , н.

  1. Нагрэты стан чаго-н. (пра тэмпературу паветра, цел).

    • На вуліцы адзін градус цяпла.
    • У доме далі ц.
  2. перан. Сардэчныя, добрыя адносіны.

    • Іх заўсёды яднала ц. дружбы.

цяплушка, , ж. (разм.).

Таварны вагон, прыстасаваны для перавозкі людзей.

|| прым. цяплушачны, .

цяплынь, , ж.

Тое, што і цеплыня (часцей пра надвор’е).

цяпляк, , ж. (спец.).

Часовае ацепленае памяшканне для правядзення будаўнічых работ у зімовы час.

цяпнуць, ; зак. (разм.).

  1. гл. цяпаць.

  2. Укусіць, схапіць зубамі.

    • Сабака цяпнуў за палец.
  3. што і чаго. Выпіць.

    • Ц. чарку.
  4. Стукнуць, ударыць каго-н.

    • Ц. па галаве.

цяп-ляп, гукаперайм. (разм.).

Ужыв. для абазначэння хуткага, але абыякавага выканання работы.

  • Цяп-ляп і гатова.