Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

халуй, , м.

  1. У буржуазна-дваранскім грамадстве: слуга, лакей (уст.).

  2. перан. Падхалім (пагард.).

|| прым. халуйскі, .

  • Халуйская паслужлівасць.

халуйства, , н. (пагард.).

Паводзіны халуя; падхалімства.

халуйстваваць, ; незак. (пагард.).

Весці сябе па-халуйску, падхалімнічаць.

халупа, , ж.

Невялікая бедная хата.

  • Жыць у халупе.

халцэдон, , м.

Мінерал, разнавіднасць кварцу.

|| прым. халцэдонавы, .

халэмус, нескл., м., у знач. вык., (разм. жарт.).

Тое, што і хана.

халява, , ж.

  1. Частка бота, якая закрывае нагу ад ступні да калена.

    • Прышыць новыя перады да халяў.
  2. На халяву (разм. груб.) —

    • 1) хітруючы, нічога не робячы (жыць, пражыць і пад.); на дурніцу.

      • Пражыць жыццё на халяву;
    • 2) бясплатна, дарэмна, нічога не плацячы (рабіць што-н., выпіваць).

      • Напіцца на халяву.

хам, , м. (пагард. лаянк.).

Грубы, нахабны чалавек.

|| ж. хамка, .

хамаваты, .

Схільны да хамства, грубы.

|| наз. хамаватасць, .

хамелеон, , м.

  1. Жывёліна цёплых краін, здольная мяняць афарбоўку покрыва ў залежнасці ад колеру акаляючага асяроддзя.

  2. перан. Чалавек, які часта мяняе свае думкі і погляды ў залежнасці ад абставін.

|| прым. хамелеонавы, і хамелеонскі, .