Verbum

цямляк, ✂, м.

Пятля з рэменя, стужкі і пад. на эфесе ручной халоднай зброі (шаблі, шпагі і пад.).

• Шашка з раменным цемляком.

|| прым. цямлячны, ✂.

цямнецца, ✂; незак.

Тое, што і цямнець (у 2 і 3 знач.).

|| зак. сцямнецца, ✂.

цямнець, ✂; незак.

1. Станавіцца цёмным, цямнейшым; траціць яркасць.

   • Срэбра з часам цямнее.

2. безас. Пра надыход цемнаты; змяркацца.

   • Улетку позна цямнее.

3. Вылучацца сваім цёмным колерам, віднецца (пра што-н. цёмнае).

   • Здалёк цямнеў лес.
   • На фоне неба цямнела нейкая постаць.

|| зак. пацямнець, ✂ і сцямнець, ✂.

|| наз. пацямненне, ✂.

цямніца, ✂, ж. (уст.).

Месца зняволення, турма.

|| прым. цямнічны, ✂.

цямніць, ✂; незак.

1. Рабіць цёмным, цямнейшым.

2. Гаварыць блытана, няпраўду (разм.).

   • Ты штосьці цямніш са сваім ад’ездам.

цямно:

• да цямна — да позняга вечара; ад цямна да цямна — увесь дзень, ад рання да позняга вечара.

цямнота, ✂, ж. (разм.).

Тое, што і цемната.

цямочак:

• на цямочку — вельмі рана, на світанні.

цямравы, ✂ і цямраны, ✂ (абл.).

Змрочны, цемнаваты.

цямця-лямця, ✂, м.; ✂, ж., ✂ (разм.).

Пра няспрытнага, непаваротлівага чалавека.

• На сход прыплёўся і гэты ц.-л.