Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

біта, , ж.

Прадмет, якім б’юць у некаторых гульнях (напр. пры гульні ў гарадкі).

бі́тва, , ж. (высок.).

Бой.

  • Б. за вызваленне Мінска.

бі́тка, , ж.

У картачнай гульні — карты, узятыя большай або казырнай картай.

біткі́, , м.

Круглыя катлеты з адбіўнога або сечанага мяса.

  • Б. ў смятане.

бітко́м:

  • бітком набіты (разм.) — напоўнены так, што вельмі цесна.

    • Аўтобус бітком набіты.

біто́н, , м.

Металічная або пластмасавая пасудзіна цыліндрычнай формы з накрыўкай.

  • Малочны б.

|| прым. бітонны, .

бі́ты, .

  1. Забіты, зарэзаны; настраляны (пра дзічыну).

    • Б. вяпрук.
  2. Разбіты на кавалкі, расколаты.

    • Бітая пасуда.
  3. Валены.

    • Бітыя валёнкі.

  • Бітая гадзіна (разм.) — доўгі час, больш за гадзіну.

  • Бітая дарога — уезджаная дарога.

бі́ўні, , м.

Вельмі развітыя іклы ці разцы ў некаторых млекакормячых.

  • Б. слана.

біфштэ́кс, , м.

Кавалак абсмажанай ялавічыны (з сярэдняй часткі хрыбта тушы).

бі́цца, ; незак.

  1. Наносіць пабоі, распачынаць бойку.

    • Хлапчукі б’юцца.
  2. Весці бой, змагацца.

    • Б. з ворагам.
  3. Ударацца аб што-н., у што-н.

    • Б. галавой аб сцяну.
  4. Калаціцца, кідацца.

    • Б. ў знямозе.
  5. без дап. Пульсаваць (пра сэрца, кроў).

    • Сэрца б’ецца.
  6. перан., над чым, з кім-чым і без дапаўнення: Прыкладаць намаганні для дасягнення чаго-н.

    • Б. над рашэннем задачы.
  7. Разбівацца (пра шкло, пасуду).

    • Крышталь б’ецца.

  • Біцца аб заклад (разм.) — ісці ў заклад з кім-н. на грошы або на што-н. іншае.

  • Біцца як рыба аб лёд (разм.) — гараваць, жыць у цяжкіх умовах.

|| зак. пабіцца, .

|| наз. біццё, і бой, .