Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні
абвгдеёжзійклмнопрстуфхцчшэюя
аеілнорстухчшыэюя’
аоуыэ

прыкурыць, ✂; зак.

Запаліць папяросу.

|| незак. прыкурваць, ✂.

|| наз. прыкурванне, ✂.

прыкус, ✂, м.

Становішча зубоў пры стуленых сківіцах.

  • Правільны п.

прыкусваць, ✂; незак.

  1. гл. прыкусіць.

  2. Адкусваць па кусочках.

    • П. цукар пры чаяванні.

прыкусіць, ✂; зак.

Злёгку ўкусіўшы, сціснуць.

  • П. губу.
  • П. язык (таксама перан. замаўчаць адразу, раптоўна; разм.).

|| незак. прыкусваць, ✂.

прылавак, ✂, м.

Род вузкага, закрытага спераду стала ў магазіне, які аддзяляе прадаўца ад пакупнікоў, а таксама стол для продажу тавараў на рынку.

  • Работнікі прылаўка (служачыя магазіна).

|| прым. прылавачны, ✂.

прылада, ✂, ж.

  1. Тэхнічнае прыстасаванне, пры дапамозе якога выконваецца работа ці якое-н. дзеянне.

    • Прылады працы.
    • Сельскагаспадарчая п.

  2. Тое, што і прыбор (у 2 знач.).

    • Аптэчная п.

  3. часцей Камплект прадметаў для выканання аднаго працэсу, напрамку работ.

    • Рыбалоўныя прылады.
    • Спартыўныя прылады.

|| прым. прыладны, ✂.

прыладзіцца, ✂; зак.

  1. Размясціцца дзе-н., каля каго-, чаго-н.

    • П. на краі лаўкі.

  2. Уладкавацца, трапіць на работу, службу і пад. (разм.).

    • П. на працу.

  3. Прыстасавацца, набыць навык рабіць што-н.

    • П. пісаць левай рукой.

  4. Прымазацца, далучыцца да каго-, чаго-н. з карыслівымі мэтамі (разм.).

    • П. да чужой славы.

|| незак. прыладжвацца, ✂.

прыладзіць, ✂; зак.

  1. што да чаго. Прыстасаваць, прырабіць.

    • П. аглоблі да саней.

  2. Зрабіць адпаведным па размерах, падагнаць.

    • П. раму да акна.

  3. Тое, што і прыстроіць​1 (у 2 знач.; разм.).

    • П. сына на завод.

|| незак. прыладжваць, ✂.

|| наз. прыладка, ✂ і прыладжванне, ✂.

прылажыцца, ✂; зак.

  1. Тое, што і прыкласціся.

  2. Дакрануцца губамі, цалуючы;

    • П. да ручкі.

|| незак. прыкладацца, ✂.

|| наз. прыкладанне, ✂ і прыкладванне, ✂.

прылажыць, ✂; зак.

Тое, што і прыкласці.

  • П. палец да вуснаў.
  • П. намаганні.
  • П. рукі да чаго-н. (перан. пачаць рабіць што-н., праявіўшы ініцыятыву).

|| незак. прыкладаць, ✂ і прыкладваць, ✂.

|| наз. прыкладанне, ✂ і прыкладванне, ✂.