Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

дзяруга, , ж. (разм.).

Грубая тканіна; вопратка з такой тканіны.

|| памянш. дзяружка, .

|| прым. дзяружны, .

дзясна, , ж.

Слізістая абалонка, якая пакрывае карані зубоў.

  • Дзясны крываточаць.

|| прым. дзясенны, .

дзятва1, , ж., зб. (спец.).

Лічынкі пчол, а таксама маладыя пчолы.

дзятва2, , ж., зб. (разм.).

Маленькія дзеці.

  • Чуўся смех дзятвы.

дзятляня, і дзятлянё, , н.

Птушаня дзятла.

дзяўбальны, .

Прызначаны для дзяўбання.

  • Д. станок.
  • Д. інструмент.

дзяўбці, ; незак.

  1. Есці, хапаючы дзюбай зерне і пад. (пра птушак).

    • Галубы дзяўблі крупы.
  2. Біць дзюбай.

    • Куры дзяўблі адна адну.
  3. Паслядоўнымі частымі ўдарамі паглыбляць, рабіць адтуліну.

    • Д. мёрзлую зямлю ломам.
    • Д. долатам паз.
  4. перан. Бесперапынна паўтараць адно і тое ж (разм.).

    • Кожны дзень дзяўбу, каб жаніўся.
    • Што каму наўме, той тое дзяўбе (з нар.).
  5. перан. Папракаць, крытыкаваць (разм.).

    • Яго ўжо даўно дзяўбуць, а ён і вухам не вядзе.

  • Дзяўбці сваё (разм.) — паўтараць сваё, не зважаць на іншых.

|| зак. прадзяўбці, і выдзеўбці, .

|| наз. дзяўбанне, .

дзяўбціся, ; незак.

  1. Мець звычку біцца (пра птушак; разм.).

    • Гэты певень дзяўбецца.
  2. Дзяўбці адзін аднаго.

    • Два пеўні дзяўбуцца.

дзяўкаць, ; незак. (разм.).

Аб сабаках, лісах: адрывіста брахаць.

  • Дыска дзяўкае на падарожніка.

|| аднакр. дзяўкнуць, .

|| наз. дзяўканне, .

дзяўчо, , н. (разм.).

Дзіця або падлетак жаночага полу.

  • За партай сядзела жвавае д.