Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

збан, , м.

Высокая гліняная пасудзіна, якая звужаецца ўверсе і мае звычайна ручку.

|| памянш. збанок, і збаночак, .

|| прым. збанны, .

збег, , м.

  1. гл. збегчы.

  2. Месца, паглыбленне, па якім збягае вада.

    • Стаць на самым збегу вады.
  3. Спалучэнне, злучэнне (спец.).

    • З. зычных гукаў.

  • Збег акалічнасцей — абставіны, якія склаліся пэўным чынам, ход падзей, які абумовіў што-н.

збегацца, ; зак.

Стаміцца, змарыцца бегаючы.

  • Збегаўся, ледзь ногі валачэ.

збегаць, ; зак.

Схадзіць куды-н. хутка, бягом.

  • Збегай па хлеб у магазін.

збеглы, (разм.).

Які збег, уцёк адкуль-н.

  • З. катаржнік.

збегчы, ; зак.

  1. Бягом спусціцца ўніз.

    • З. ўніз па лесвіцы.
  2. Знікнуць тайком, уцячы.

    • З. з палону.
  3. Сцячы (пра вадкасць).

    • Вада збегла ў канаву.
  4. перан. Знікнуць, прапасці (пра ўсмешку, чырвань і пад.).

    • Усмешка збегла з твару.
  5. Пераліцца цераз край пры кіпенні.

    • Увесь накіп збег.

|| незак. збягаць, .

  • Сцежка збягае да ракі (перан. спускаецца).

збегчыся, ; зак.

  1. Бягом сабрацца ў адным месцы (пра многіх).

    • З. на пажар.
    • Збеглася ўся вёска.
  2. Паспець бегчы разам з кім-н. (разм.).

    • Дзе ж мне з вамі, маладымі, з.
  3. Тое, што і ссесціся (у 2 знач. і разм.).

  4. Стварожыцца, утварыць згусткі (пра малако).

    • Малако збеглася.

|| незак. збягацца, .

збедніцца, ; зак. (разм.).

Прыкінуцца бедным, няшчасным.

|| незак. збядняцца, .

зберагчы, ; зак.

Захаваць, не даць знікнуць, сапсавацца, прапасці.

  • З. час.
  • З. грошы.
  • З. прадукты.

|| незак. зберагаць, .

|| наз. зберажэнне, .

|| прым. зберагальны, .

зберагчыся, ; зак.

Захавацца непашкоджаным, нястрачаным, незрасходаваным.

|| незак. зберагацца, .