Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ясна-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. ясны (у 2 знач.), чыстага светлага тону, напр.: ясна-жоўты, ясна-зялёны.

ясне́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.

Станавіцца ясным, яснейшым.

Неба спакваля яснела.

Твар яснее (становіцца радасным).

|| зак. паясне́ць, -е́е.

я́сны, -ая, -ае.

1. Яркі, зіхатлівы.

Я. месяц.

2. Светлы, нічым не зацемнены.

Яснае неба.

Ясная ноч.

Сягоння ясна (прысл.).

3. перан. Нічым не засмучаны, спакойны.

Я. твар.

Я. позірк.

4. Добра бачны, выразна ўспрымальны на слых, зразумелы.

Ясныя абрысы гор.

Ясная дыкцыя.

Абстаноўка ясная.

Я. намер.

Усё было ясна (безас., у знач. вык.).

5. Лагічны, стройны, дакладны.

Я. розум.

Я. адказ.

|| наз. я́снасць, -і, ж.

Унесці я. у гэта пытанне.

я́страб, -а, мн. -ы, -аў, м.

Драпежная птушка з кароткай кручкаватай дзюбай і доўгімі вострымі кіпцюрамі.

|| прым. ястрабі́ны, -ая, -ае.

Ястрабінае паляванне (пры дапамозе лоўчых ястрабаў). Я. позірк (перан.: драпежны).

ястрабо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.

1. Маленькі ястраб.

2. Савецкі самалёт-знішчальнік (разм.).

ястрабяня́ і ястрабянё, -ня́ці, мн.я́ты, -ня́т, н.

Дзіцяня ястраба.

ясты́к, -а, м.

Ікра асятровых і часцікавых рыб у плеўцы, а таксама сама такая плеўка.

|| прым. ясты́чны, -ая, -ае.

ясянёвы гл. ясень.

ятага́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Вялікі з выгнутым лязом турэцкі кінжал.

ятро́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.

Жонка аднаго брата ў адносінах да жонкі другога брата.