Verbum

хва́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Спосаб, прыём, якім хапаюць, схопліваюць што-н.

2. перан. Аб спрыце і хуткасці ў рабоце, дзеянні.

Учэпістая х.

хва́ткі, -ая, -ае (разм.).

1. Які спрытна, учэпіста хапае што-н.

Хваткія рукі.

2. перан. Спрытны, кемлівы.

Х. хлопец.

|| наз. хва́ткасць, -і, ж.

хва́цкі, -ая, -ае.

1. Удалы, спрытны.

Х. хлопец.

2. Вельмі добры, прыдатны для выкарыстання (разм.).

Х. ножык.

|| наз. хва́цкасць, -і, ж.

хвілі́на, -ы, мн. -ы, -лі́н, ж.

1. Мера часу, роўная 1/60 гадзіны ці 60 секундам.

Чакаем дваццаць хвілін.

2. Кароткі прамежак часу, імгненне.

Зайдзі на хвіліну, ёсць справа.

Хвілінай веку не надточыш (прыказка).

|| памянш.-ласк. хвілі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. хвілі́нны, -ая, -ае.

хво́йнік, -у, мн. -і, -аў, м.

Хваёвы лес.

У хвойніку было многа грыбоў.

хво́йны, -ая, -ае.

1. гл. хвоя.

2. Які замест лісця мае іголкі.

Хвойныя пароды дрэў.

хво́раст, -у, М -сце, м., зб.

Сухія галінкі, апаўшыя з дрэў або хмызняку.

Прапаліць печ хворастам.

хво́расць, -і, мн. -і, -ей, ж. (разм.).

Хвароба, недамаганне, хваравіты стан.

Х. напала на чалавека.

хво́ры, -ая, -ае.

1. Які хварэе на якую-н. хваробу.

Х. дзед.

Хворае дзіця.

2. Пашкоджаны хваробай (пра цела і яго часткі).

Хворае сэрца.

Хворыя ногі.

3. Які сведчыць аб хваравітым стане, аб хваробе.

Х. выгляд.

4. Ненатуральны, празмерны, ненармальны.

Хворае ўяўленне.

5. у знач. наз. хво́ры, -ага, м., хво́рая, -ай, ж., мн. хво́рыя, -ых. Чалавек, які хварэе (у 1 знач.).

Прыём хворых.

хвост, хваста́, М хвасце́, мн. хвасты́, хвасто́ў, м.

1. У жывёл: звычайна рухомы прыдатак на задняй частцы цела або значна звужаная задняя частка цела.

Конскі х.

Х. яшчаркі.

Птушыны х.

2. Задняя, канцавая частка лятальнага апарата (самалёта, ракеты і пад.).

Х. самалёта.

3. Задняя частка падола адзежы, якая цягнецца па зямлі (разм.).

Х. сукенкі.

4. Канцавая частка чаго-н., што рухаецца.

Х. калоны.

Х. цягніка.

5. Крайняя, ніжняя частка чаго-н.

Х. рэдзькі.

6. Доўгая звілістая паласа (дыму, пылу і пад.).

З трубы падымаўся х. дыму.

7. Рад людзей, якія стаяць у чарзе за чым-н. (разм.).

Х. у касу за білетамі.

8. перан. Частка работы, не выкананая ў тэрмін; няздадзены экзамен або залік у час сесіі (разм.).

Х. па матэматыцы.

9. Рэшткі ад апрацоўкі пароды з карысным выкапнем (спец.).

|| памянш. хво́сцік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 3—6 знач.).

|| прым. хваставы́, -а́я, -о́е (да 1, 2, 4, 5 і 9 знач.).