Verbum

ляжа́ць, -жу́, -жы́ш, -жы́ць; -жы́м, лежыце́, -жа́ць; -жы́; незак.

1. Знаходзіцца на чым-н. у гарызантальным становішчы.

Л. на зямлі.

2. Быць хворым, знаходзіцца ў пасцелі.

Л. у непрытомнасці.

3. Аб прадметах: знаходзіцца на паверхні ў нерухомым стане (бакавой часткай, гарызантальна).

Кнігі ляжаць на стале.

4. Знаходзіцца, быць, захоўвацца, змяшчацца.

Грошы ляжаць у кішэні.

5. Размяшчацца дзе-н., мець напрамак куды-н.

Наўкола ляжаць зялёныя палі.

Шлях ляжыць на ўсход.

6. перан. Быць чыім-н. абавязкам.

На бацьку ляжаць усе клопаты пра сям’ю.

◊

Душа (сэрца) не ляжыць да каго-чаго (разм.) — няма цікавасці, прыхільнасці да каго-, чаго-н.

Лежма ляжаць (разм.) — доўга ляжаць.

Ляжаць аблогай — пра няворанае, удзірванелае поле.

Ляжаць пад сукном (разм.) — заставацца без разгляду, без рэагавання (пра заявы, скаргі).

|| наз. ляжа́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і ле́жня, -і, ж. (да 1 і 2 знач.; разм.).

ля́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж. (разм.).

Сцягно, мускульнае пакрыццё сцегнавой косці.

|| прым. ля́жачны, -ая, -ае.

ляжнё́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -нёвак, ж. (спец.).

Дарога з насланага бярвення.

|| прым. ляжнёвачны, -ая, -ае.

лязо́, -а́, мн. лёзы і (з ліч. 2, 3, 4) лязы́, лёзаў, н.

1. Востры край рэжучай ці сякучай прылады.

Л. сякеры, брытвы.

2. Тонкая стальная пласцінка для брыцця з двума завостранымі краямі.

|| прым. лязо́вы, -ая, -ае.

ляйца́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго.

Прывязваць лейцы да аброці пры запраганні каня.

|| наз. ляйца́нне, -я, н.

ляйчы́на гл. лейцы.

ляка́ла, -а, мн. -ы, ляка́л і -аў, н.

1. Фігурная лінейка для вычэрчвання крывых ліній.

2. У тэхніцы: кантрольна-вымяральны інструмент для праверкі вырабаў крывалінейнага профілю.

ляка́льшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, спецыяліст па вырабе лякал (у 2 знач.).

|| ж. ляка́льшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. ляка́льшчыцкі, -ая, -ае.

ляка́рства, -а, мн. -ы, -аў, н.

Медыцынскі сродак для лячэння ці папярэджвання хваробы.

|| прым. ляка́рствавы, -ая, -ае.

ля́лька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж.

1. Дзіцячая цацка ў выглядзе фігуркі чалавека, а таксама макет фігуры чалавека ці жывёлы для тэатральных прадстаўленняў.

2. Пра каго-, што-н. вельмі прыгожае, прывабнае (разм.).

|| памянш. ля́лечка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. ля́лечны, -ая, -ае.