Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

рэспубліка́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.

1. Прыхільнік рэспубліканскага ладу.

2. Член рэспубліканскай партыі.

|| ж. рэспубліка́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

рэстара́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Гандлёвая ўстанова, дзе можна смачна пад’есці і прыемна правесці час (іншы раз з музыкай, танцамі і пад.).

Першакласны р.

Заказаць столік у рэстаране.

|| прым. рэстара́нны, -ая, -ае.

Рэстаранныя цэны.

рэстаўра́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяліст па рэстаўрацыі прадметаў мастацтва, старых помнікаў.

Мастак-р.

Архітэктар-р.

2. Прыхільнік рэстаўрацыі (у 2 знач.).

|| прым. рэстаўра́тарскі, -ая, -ае.

рэстаўра́цыя, -і, ж.

1. Аднаўленне і ўмацаванне старых ці пашкоджаных помнікаў мастацтва, гісторыі і культуры.

2. Аднаўленне ранейшага палітычнага ладу (кніжн.).

|| прым. рэстаўрацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.) і рэстаўра́тарскі, -ая, -ае (да 2 знач.).

Рэстаўрацыйная майстэрня.

рэстаўры́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

Падвергнуць (падвяргаць) рэстаўрацыі.

|| зак. адрэстаўры́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны (паводле 1 знач. наз. рэстаўрацыя).

рэсу́рс, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. мн. Запасы, крыніцы чаго-н.

Харчовыя рэсурсы.

Прыродныя рэсурсы.

Працоўныя рэсурсы (частка насельніцтва краіны, здольная да працы).

2. Сродак, да якога звяртаюцца ў неабходным выпадку (кніжн.).

Выкарыстаць апошні р.

3. Тэхнічныя магчымасці чаго-н. (спец.).

Р. самалёта.

|| прым. рэсу́рсны, -ая, -ае.

рэсурсазберажэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н. (спец.).

Скарачэнне: зберажэнне рэсурсаў.

рэто́рта, -ы, ДМ -рце, мн. -ы, -то́рт і -аў, ж. (спец.).

Лабараторная пасудзіна з доўгім выгнутым горлам, якая выкарыстоўваецца часцей для перагонкі вадкасцей.

|| прым. рэто́ртны, -ая, -ае.

рэ́тра.

1. нескл., н. Усё старадаўняе, што ўзнаўляе старое, мінулае.

Мода на р.

2. нязм. Стары, старадаўні, які ўзнаўляе старадаўнасць, даўніну.

Танцы ў стылі р.

Абсталяванне ў стылі р.

рэтрагра́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Праціўнік прагрэсу, рэакцыянер.

|| ж. рэтрагра́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак.

|| прым. рэтрагра́дскі, -ая, -ае.