Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

рэйсшы́на, -ы, мн. -ы, -шы́н, ж.

Доўгая чарцёжная лінейка з папярочнай планкай на адным канцы для правядзення паралельных ліній.

рэйту́зы, -аў.

1. Доўгія, вузкія штаны ў абцяжку (першапачаткова для верхавой язды).

Кавалерскія р.

2. Доўгія жаночыя або дзіцячыя вузкія трыкатажныя штаны.

Шарсцяныя р.

|| прым. рэйту́зны, -ая, -ае.

рэ́йтынг, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Тое, што і рэйтынг-ліст (спец.).

2. Індывідуальны лічбавы паказчык ацэнкі папулярнасці, аўтарытэту якой-н. асобы, арганізацыі, групы, іх дзейнасці, праграм, планаў, палітыкі ў пэўны час, а таксама ўвогуле ступень папулярнасці вядомага дзеяча.

Р. кіраўніка ўрада.

|| прым. рэ́йтынгавы, -ая, -ае.

рэ́йтынг-ліст, -а, м. (спец.).

Індывідуальны каэфіцыент ацэнкі сілы гульні гросмайстра (шахмат, шашак).

рэйхста́г, -а, м.

У Германіі да 1945 г.: назва парламента, а таксама будынак, у якім засядаў гэты парламент.

Член рэйхстага.

Узняць савецкі сцяг над рэйхстагам.

рэкагнасцы́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).

Зрабіць (рабіць) рэкагнасцыроўку.

Р. мясцовасць.

|| прым. рэкагнасцыро́вачны, -ая, -ае.

рэкагнасцыро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (спец.).

1. Разведка для атрымання звестак аб праціўніку, якая праводзіцца асабіста камандзірам і афіцэрамі штабоў перад будучымі баявымі дзеяннямі.

2. Папярэдняе абследаванне мясцовасці для геадэзічных работ.

|| прым. рэкагнасцыро́вачны, -ая, -ае.

рэкамендава́цца, -ду́юся, -ду́ешся, -ду́ецца; -ду́йся; зак. і незак. (кніжн.).

Назваць (называць) сябе пры знаёмстве.

Рэкамендуюся: ваш сусед па купэ.

|| зак. таксама адрэкамендава́цца, -ду́юся, -ду́ешся, -ду́ецца; -ду́йся.

рэкамендава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак. і незак.

1. Даць (даваць) станоўчую характарыстыку каму-, чаму-н., прапанаваць выкарыстаць, прыняць куды-н.

Р. спецыяліста.

Лякарства рэкамендавана Міністэрствам аховы здароўя.

2. што і з інф. Параіць (раіць) што-н. (кніжн.).

Р. заняцца спортам.

3. каго (што). Назваць (называць) пры знаёмстве (уст.).

Рэкамендую вам маіх членаў сям’і.

|| зак. таксама парэкамендава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны (да 1 знач.) і адрэкамендава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й (да 1 і 3 знач.).

|| наз. рэкаменда́цыя, -і, ж.

|| прым. рэкамендацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).

рэкамендацы́йны, -ая, -ае.

1. гл. рэкамендаваць.

2. Які змяшчае ў сабе рэкамендацыю (у 2 знач.).

Рэкамендацыйнае пісьмо.

Р. спіс літаратуры.