Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ры́нда¹, -ы, ДМ -дзе, м.

На Русі ў Сярэднія вякі: воін царскай прыдворнай аховы.

ры́нда², -ы, ДМ -дзе, ж.

У выразе: рынду біць (спец.) — на гандлёвых суднах у старыя часы, а таксама ў парусным флоце: тройчы ўдарыць у звон роўна ў поўдзень.

ры́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

Імкліва кінуцца, накіравацца, хлынуць.

Р. ў атаку.

Вада рынулася, прарваўшы загароду.

рып, -у, м.

Рэзкі гук, які ўтвараецца пры трэнні.

Р. колаў.

Р. палазоў.

ры́паць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць рыпенне, рыпець.

Рыпалі дзверы.

Р. варотамі.

2. Іграць непрафесійна на якім-н. музычным інструменце (звычайна на гармоніку; разм.).

Рыпаў гармонік.

|| аднакр. ры́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. ры́панне, -я, н.

рыпе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -пі́ць; незак.

Утвараць рып, скрыпець.

Падлога рыпіць.

Боты рыпяць.

Пад нагамі рыпіць снег.

|| аднакр. ры́пнуць, -не; -ні.

|| наз. рыпе́нне, -я, н.

рыплі́вы, -ая, -ае.

Тое, што і рыпучы.

Рыплівыя дзверы.

|| наз. рыплі́васць, -і, ж.

рыпс, -у, м.

Тоўстая, моцная тканіна палатнянага перапляцення ў дробны рубчык.

|| прым. ры́псавы, -ая, -ае.

рыпу́чы, -ая, -ае.

Які ўтварае рып.

Рыпучыя вароты.

Рыпучыя колы.

Р. голас (перан.).

|| наз. рыпу́часць, -і, ж.

рыс, -у, м.

Злак з белым прадаўгаватым зернем, якое скарыстоўваецца ў ежу, а таксама яго зерне.

Плантацыі рысу.

Піражкі з рысам.

|| прым. ры́савы, -ая, -ае.

Р. суп.