Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ізато́п, -а, мн. -ы, -аў, м.

Разнавіднасць атамаў і ядраў аднаго хімічнага элемента з рознай колькасцю нейтронаў у ядры.

Ізатопы ўрану.

|| прым. ізато́пны, -ая, -ае.

ізатэ́рма, -ы, мн. -ы, -аў, ж. (спец.).

Лінія на графіку, якая злучае месцы з аднолькавай сярэдняй тэмпературай у пэўны час.

|| прым. ізатэ́рмны, -ая, -ае.

ізатэрмі́я, -і, ж. (спец.).

Пастаянства тэмпературы.

|| прым. ізатэрмі́чны, -ая, -ае.

І. склад.

ізго́й, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Старажытнарускі сацыяльны тэрмін, якім абазначалі чалавека, што страціў сувязь са сваёй сацыяльнай групай, напр., прыгонны селянін, які выкупіўся на волю, купец, які збяднеў, згалеў.

2. перан. Чалавек, якога ігнаруюць або праследуюць, які страціў сваё становішча ў грамадстве, адшчапенец.

Праз сваю фанабэрыстасць хлопец хутка зрабіўся сапраўдным ізгоем сярод моладзі.

|| прым. ізго́йскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

ізно́ў, прысл. (разм.).

Яшчэ раз, зноў.

І. прыйдзецца ехаць.

ізраільця́не, -ця́н, адз. ізраільця́нін, -а, м.

Насельніцтва Ізраіля.

|| ж. ізраільця́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. ізраільця́нскі, -ая, -ае.

ізумру́д, -у, М -дзе, м.

Каштоўны празрысты камень ярка-зялёнага колеру.

Бранзалет з ізумрудам.

|| прым. ізумру́дны, -ая, -ае.

ізумру́дны, -ая, -ае.

1. гл. ізумруд.

2. Празрыста-зялёны, колеру ізумруду.

Ізумруднае лісце.

ізю́бр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Млекакормячая жывёліна сямейства аленевых, якая водзіцца ў горных лясах Далёкага Усходу; разнавіднасць марала.

|| прым. ізю́бравы, -ая, -ае.