Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

расшчо́дрыцца, -руся, -рышся, -рыцца і расшчадры́цца, -ру́ся, -ры́шся, -ры́цца; зак.

Праявіць шчодрасць, стаць шчодрым.

|| незак. расшчо́дрывацца, -аюся, -аешся, -аецца і расшчадра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

расшчэ́п, -у, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Месца, дзе што-н. расшчэплена, разрэзана ўдоўж.

Р. у дошцы.

расшчэ́піна, -ы, мн. -ы, -пін, ж.

Шчыліна, расколіна ў чым-н.

Р. ў дошцы.

расшыра́льнік, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

Прыстасаванне, прылада для расшырэння чаго-н.

расшы́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв.. -рыцца; зак.

1. Стаць больш шырокім. пашырыцца.

Пляцоўка расшырылася.

2. Павялічыцца колькасна, у аб’ёме; пашырыцца.

Асартымент прадуктаў расшырыўся.

3. Стаць больш шырокім па змесце. паглыбіцца.

Тэматыка дакладаў расшырылася.

|| незак. расшыра́цца, -а́ецца.

|| наз. расшырэ́нне, -я, н.

расшы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. Зрабіць больш шырокім. пашырыць.

Р. дарогу.

2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме; пашырыць.

Р. вытворчасць.

3. Зрабіць больш шырокім па змесце, узмацніць; пашырыць.

Р. кругагляд.

Р. правы дэпутатаў.

Р. кола інтарэсаў.

|| незак. расшыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расшырэ́нне, -я, н.

расшыўны́, -а́я, -о́е.

Расшыты ўзорамі, упрыгожаны вышыўкай.

Р. ручнік.

расшыфрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е: -ру́й; -рава́ны; зак., што.

Разабраць, прачытаць зашыфраванае.

Р. радыёграму.

|| незак. расшыфро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расшыфро́ўванне, -я, н. і расшыфро́ўка, -і. ДМо́ўцы, ж.

расшыфро́ўшчык, -а, мн. -і, -аў. м.

Спецыяліст, які займаецца расшыфроўкай.

|| ж. расшыфро́ўшчыца, -ы, мн. -ы. -чыц.

расшы́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -шы́ецца; зак.

Распароцца (пра што-н. сшытае).

Накідка расшылася.

|| незак. расшыва́цца, -а́ецца.