Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

жва́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Паўторнае перажоўванне жвачнымі жывёламі ежы, якая адрыгаецца ў поласць рота, а таксама сама гэта ежа.

Жаваць жвачку.

2. Гумка, якая ўжыв. для жавання; жуйка.

3. перан. Нуднае, надакучлівае паўтарэнне аднаго і таго ж (разм.).

жва́чны, -ая, -ае.

1. Які жуе жвачку.

Жвачныя жывёлы.

2. у знач. наз. жва́чныя, -ых. Падатрад млекакормячых атрада парнакапытных (авечкі, козы, буйная рагатая жывёла і інш.).

жвір, -у, м.

Асадачная горная парода ў выглядзе дробных каменьчыкаў, ужыв. ў будаўнічых, дарожных работах.

|| прым. жвіро́вы, -ая, -ае.

жвіры́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).

Крупінка жвіру.

жві́рысты, -ая, -ае.

З вялікай колькасцю жвіру.

Ж. грунт.

|| наз. жві́рыстасць, -і, ж.

жгут, -а́, М жгуце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Эластычная гумавая трубка, бінт або іншы прадмет для перавязвання канечнасці, каб спыніць кровацячэнне.

Налажыць ж.

2. Туга скручаны кавалак тканіны, пучок саломы і пад.

Саламяны ж.

|| памянш. жгу́цік, -а, мн. -і, -аў, м.

жгу́цік, -а, мн. -і, -аў м.

1. гл. жгут.

2. Орган руху ў прасцейшых арганізмаў, які мае выгляд тонкай ніці.

жгу́цікавыя, -ых.

Назва класа прасцейшых арганізмаў, якія рухаюцца пры дапамозе жгуцікаў.

жда́нкі, -нак (разм.).

Тое, чаго чакаюць, на што спадзяюцца.

Жданкі паесці — не дачакаўшыся, страціць надзею на чый-н. прыход, прыезд і пад.

жлу́кта, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -кце, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў (разм.).

Пра таго, хто многа п’е.