Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

хары́зма, -ы, ж.

Выключная абаяльнасць каго-н., асаблівая здольнасць уздзеяння на навакольных.

Чалавек з магутнай харызмай.

хары́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Спявак, артыст хору.

|| ж. хары́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

ха́рыус, -а, мн. -ы, -аў, м.

Прэснаводная рыба сямейства ласосяў.

харэагра́фія, -і, ж.

Мастацтва танца, а таксама пастаноўка балетных танцаў.

|| прым. харэаграфі́чны, -ая, -ае.

харэ́й¹, -я, мн.э́і, -рэ́яў, м.

Двухскладовая вершаваная стапа з націскам на першым складзе ў сілаба-танічным вершаскладанні.

|| прым. харэі́чны, -ая, -ае.

харэ́й², -я, мн.э́і, -рэ́яў, м.

Доўгі шост для кіравання запрэжкамі аленяў або сабак.

харэо́граф, -а, мн. -ы, -аў, м.

Спецыяліст па харэаграфіі.

ха́та, -ы, ДМ ха́це, мн. -ы, хат, ж.

1. Жылая сялянская пабудова, зрубленая з бярвення.

2. Унутраная частка такой пабудовы.

Х. была чыста прыбрана.

За чысцінёй у хаце сочаць, але ад парога хаты не мятуць (з нар.).

3. Асобны сялянскі двор, гаспадарка; асобная сям’я.

Пасёлак у дваццаць хат.

|| памянш. ха́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. ха́тні, -яя, -яе (да 1 і 2 знач.).

Хатнія дзверы.

Хатнія рэчы.

Хатняя работа.

ха́тні, -яя, -яе.

1. гл. хата.

2. Прыватны, сямейны.

Х. настаўнік.

3. Просты, свойскі.

4. Прыручаны, не дзікі.

Хатнія жывёлы і птушкі.

5. у знач. наз. ха́тнія, -іх. Члены сям’і.

Атрымаў ліст ад сваіх хатніх.

ха́тнік, -а, мн. -і, -аў, м. (гіст.).

Культурна-асветніцкі работнік на вёсцы, загадчык хаты-чытальні.