Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

жах², гукаперайм.

Ужыв. для абазначэння шорхання, удару і пад.

На дварэ чулася жах ды жах.

жахлі́вы, -ая, -ае.

1. Які выклікае жах, вельмі страшны.

Ж. выгляд.

Ж. крык.

2. Вельмі моцны (пра ступень інтэнсіўнасці).

Жахлівая эксплуатацыя.

|| наз. жахлі́васць, -і, ж.

жа́хнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак. (разм.).

Гучна, з сілай упасці, ударыцца.

Ж. лбом аб вушак.

|| незак. жа́хацца, -аюся, -аешся, -аецца.

жахну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

Прыйсці ў жах, моцна спалохацца.

|| незак. жаха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

жа́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. і аднакр. (разм.).

1. Гучна ўдарыць, бахнуць.

2. З сілай кінуць, паваліць.

Ж. аб падлогу.

жахну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. каго. Моцна спалохаць, выклікаць жах.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выбухнуць, успыхнуць, бліснуць (пра маланку, полымя і пад.).

|| незак. жаха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

жаць, жну, жнеш, жне; жнём, жняце́, жнуць; жні; жа́ты; незак., што.

Зразаць пад корань хлебныя злакі сярпамі ці пры дапамозе спецыяльных машын.

Ж. жыта.

|| зак. зжаць, сажну́, сажне́ш, сажне́; сажнём, сажняце́, сажну́ць; сажні́; зжа́ты.

жва́васць гл. жвавы.

жваве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

Станавіцца больш жвавым, ажыўленым.

жва́вы, -ая, -ае.

1. Поўны жыццёвых сіл; бадзёры, рухавы.

Жвавае дзіця.

Ж. работнік.

2. Ажыўлены, выразны, жыццярадасны (пра вочы, твар).

Ж. погляд.

Жвавыя вочы.

3. Бойкі, ажыўлены (пра гутарку).

Жвавая гамонка.

4. Хуткі па тэмпе, шпаркі.

Жвавыя рухі.

Жвавыя коні.

|| наз. жва́васць, -і, ж.

Небывалая ж.