Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

валюмкантро́ль

(ад фр. volume = аб’ём + кантроль)

вымярэнне і рэгуляванне сілы гуку пры электраакустычнай перадачы.

валюнтары́зм

(ад лац. voluntarius = валявы)

1) кірунак у філасофіі, які аб’яўляе волю вышэйшым прынцыпам быцця, першаасновай усяго існага;

2) псіх. прызнанне волі, а не розуму рашаючым фактарам псіхічнай дзейнасці чалавека;

3) суб’ектывісцкія, самавольныя рашэнні без уліку аб’ектаіўных умоў грамадскага жыцця, эканомікі і г.д.

валю́та1

(іт. valuta = кошт)

1) асноўная грашовая адзінка якой-н. краіны (напр. долар у ЗША);

цвёрдая в. — валюта, устойлівая ў адносінах да ўласнага наміналу, а таксама да курсаў іншых валют, забяспечаная золатам і іншымі каштоўнасцямі;

абарачальная (канвертаваная) в. — валюта, якая бесперашкодна абменьваецца на іншыя валюты;

2) тып грашовай сістэмы (напр. залатая в.);

3) замежныя грошы, якія маюць хаджэнне на міжнародным рынку.

валю́та2

(лац. voluta = завіток, спіраль)

скульптурная аздоба ў выглядзе спіральнага завітка з кружком у цэнтры; частка іанічнай капітэлі.

валюці́н

(ад лац. voluta = завіток, спіраль)

уключэнне, якое змяшчаецца ў цытаплазме некаторых мікраарганізмаў і з’яўляецца рэзервам пажыўных рэчываў.

валяр’я́н

(н.-лац. valeriana)

травяністая расліна сям. валяр’янавых з падоўжаным лісцем і дробнымі ружаватымі кветкамі ў суквеццях, пашыраная ва ўмераных і халодных зонах; шырока культывуецца як лекавая (народныя назвы: аўрыян, дуброўка, капроўнік, грудоўка).

вамба́т

(н.-лац. vombatus)

млекакормячае атрада сумчатых з валікападобным тулавам і кароткай шыяй, пашыранае ў Аўстраліі, Тасманіі; жыве ў лясах, саваннах.

вамні́р

(польск. wampir, ад фр. vampire)

1) казачны пярэварацень—мярцвяк, які быццам бы ноччу выходзіць з магілы і п’е кроў жывых людзей;

2) вялікая лятучая мыш;

3) перан. жорсткі чалавек, эксплуататар-крывасмок.

вампірамо́рфы

(н.-лац. vampyromorpha)

атрад галаваногіх малюскаў, спалучаюць прыметы будовы, уласцівыя кальмарам і прымітыўным васьміногам; пашыраны ў трапічных і субтрапічных морах на глыбіні 700—1500 м.

вампіры́зм

(ад вампір)

рэдкая палавая ненармальнасць, якая вызначаецца спалучэннем садызму і фетышызму, калі фетышам з’яўляецца кроў партнёра.